Wat is je favoriete papier en waarom?
Ik heb eigenlijk niet één soort papier dat favoriet is. Het hangt sterk af van de opdracht en het beschikbare budget. En bovendien is papier aan trends onderhevig en hiermee ook het aanbod. Tegenwoordig gebruik ik graag 60 grams Milo, een vrij doorschijnend maar wel stevige papiersoort. Ik maak dan bewust gebruik van de doorschijnende kwaliteit van het papier.

Verder ben ik met een boek bezig waar ik het omslag graag op Softy (van Favini) wil laten drukken. Dit is een papier dat aanvoelt en er ook uitziet als stof. Het wordt geleverd door Igepa. Maar ik heb Softy nog nooit eerder gebruikt dus ervaring heb ik er nog niet mee.

Serie van acht kunstenaarsboekjes in een cassette, waarbij alle omslagen en schutbladen op een verschillende soort papier zijn gedrukt. Opdrachtgever Stadscollectie/ Gemeente Museum Den Haag.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Inmiddels al weer heel wat jaar geleden werd ik gevraagd om om een serie van acht kunstenaarsboekjes te begeleiden en ook iets te verzinnen zodat deze boekjes samen één geheel zouden gaan vormen. Geen gemakkelijke opgave, omdat zowel de kunstenaars als de inhoud zeer uiteenliepen. Mijn inbreng was beperkt tot de omslagen en schutbladen van de boekjes. Ik heb voor alle omslagen en schutbladen verschillend (gekleurd) papier gekozen en daar mijn ontwerp op afgestemd. Grafisch Papier was gelukkig bereid om tegen inkoopsprijs alle gevraagde soorten te leveren. Anders was het financieel niet mogelijk geweest.
Op het omslag stonden alleen de nummers 1 t/m 8, die zijn samengesteld uit uitsnedes van twee heel verschillende lettertypes. Die nummers werden in twee pms-kleuren gedrukt of, zoals bij twee boekjes, alleen geprägt.

Een cassete, gemaakt van dik grijsboard beplakt met donkerblauw fluweel-achtig papier, hield de acht deeltjes bijeen. Alle binnenwerkjes zijn gedrukt op Job Art mat ivoor 170 g/m2. Voor de omslagen verschillende kleuren van Canevas, Gainsborough, Freelife, Splendorlux Metallic en Confetti, alle soorten op 250 g/m2. Hetzelfde geldt voor de bijpassende schutbladen maar dan op 120 g/m2. (zie afbeeldingen).

Serie van acht kunstenaarsboekjes in een cassette, waarbij alle omslagen en schutbladen op een verschillende soort papier zijn gedrukt. Opdrachtgever Stadscollectie / Gemeente Museum Den Haag.

Serie van acht kunstenaarsboekjes in een cassette, waarbij alle omslagen en schutbladen op een verschillende soort papier zijn gedrukt. Opdrachtgever Stadscollectie / Gemeente Museum Den Haag.

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Wanneer het budget het toelaat besteed ik veel tijd aan het uitzoeken van het juiste papier. Helaas moet ik tegenwoordig vaak gebruik maken van Internet-drukkers en dan is de keuze van papier praktisch nihil. In de culturele sector, waarin ik voornamelijk werkzaam ben, is het nu eenmaal geen vetpot… 

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Natuurlijk! Maar als ik één ding mag uitkiezen dan ga ik toch voor een ‘Kinderboek’ dat kunstenaar Dieter Roth heeft gemaakt in 1957 en wat in 1976 is (her)uitgegeven door Hansjörg Mayer, een uitgeverij die gespecialiseerd is in kunstenaarsboeken. (zie bijgeleverde afbeelding). Welke soorten papier er destijds voor zijn gebruikt weet ik niet maar het resultaat is verbluffend.

Kunstenaar Dieter Roth ontwierp in 1957 een kinderboek dat uit twee deeltjes bestond. Op de afbeelding zien we slechts één deel. De oplage bestond maar uit 25 gesigneerde exemplaren en 75 ongesigneerde. In 1976 heeft uitgeverij Hansjörg Mayer, die toendertijd voornamelijk kunstenaarsboeken uitgaf, een versie uitgebracht in een oplage van 1000 exemplaren.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Eigenlijk niet. Ik kan over het algemeen wel goed uit de voeten met het aanbod.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Wanneer je met veel moeite geschikt papier hebt hebt uitgezocht (uit een RECENTE papiercollectie) waar zowel jij als de klant héél blij mee is, je te horen krijgt dat het net uit het assortiment is gehaald… En dat er vervolgens niets te vinden is wat ook maar enigszins in de buurt komt…

Mapping the Landscape is een catalogus voor een groepstentoonstelling van 8 kunstenaars uit Nederland en Duitsland in Museum van Bommel van Dam over het stedelijke en natuurlijke landschap in de omgeving van Venlo. Gebruikte papiersoorten: 1: F.C. gedeelte: 150 grams Arctic Volume White 2: Tekstgedeelte (alleen in zwart + PMS blauw óf PMS groen): 80 grams Munken Lynx 3: Omslag: 300 grams Arctic Volume White (omslag voorzien van laserstans

Mapping the Landscape

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonster en/of collecties te komen?
Moeilijk te zeggen. Ik werk tegenwoordig alleen en in een vrij kleine ruimte dus ik heb geen plek voor grote papiercollecties. Tegenwoordig zoek ik mijn papier uit bij de drukker met wie ik op dat moment samenwerk.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik denk dat er ruimte blijft bestaan voor speciale boeken over bijvoorbeeld kunst, koken en fotografie… Uitgaves die het moeten hebben van mooi papier en speciaal drukwerk.

Maar de grote oplages van leerboeken en romans zullen wel steeds meer verdwijnen ten koste van digitale uitgaves voor op tablets en e-readers. Ook kranten hebben te maken met een enorm teruglopende vraag en richten zich steeds meer op digitale verschijningsvormen.

Dus het is niet echt heel hoopvol ben ik bang…

door Wout de Vringer