Water is noodzakelijk voor leven op aarde maar ook voor het maken van papier. Het op een verantwoordelijke wijze water gebruiken met een zo laag mogelijk effect op de natuur heeft bij Arctic Paper de hoogste prioriteit.

De toegang tot zoet water op onze planeet varieert. Op veel plaatsen is er een tekort aan grondwater met als gevolg een gebrek aan drinkwater. Desondanks wordt er nog grondwater gebruikt voor de productie van papier terwijl dat helemaal niet nodig is.

Voor het maken van papier is veel water nodig. De papierfabrieken van Arctic Paper staan aan grote meren en rivieren in gebieden waar overvloedige neerslag valt. Die meren en rivieren lenen ons het water wat we nodig hebben. De fabriek Arctic Paper Munkedals ligt aan de Örekilsälven rivier in zuiden van Zweden en gebruikt dit oppervlaktewater en dus geen grondwater.

Rechtsboven komt de Örekilsälven rivier uit op het Gullmarsfjorden

We gebruiken 0,3% van de capaciteit van de rivier en daarvan gaat na zuivering 75% retour. De rest ontsnapt middels verdamping of blijft achter in het papier.

(1) pulp wordt gemengd met 99% water. (6) water gaat door zeef m.b.v. vacuumpomp. (7) water wordt uit het papier geperst. (8) water verdampt uit papier m.b.v. cilinders gevuld met stoom

De gemiddelde hoeveelheid water die normaal nodig is voor de productie van 1 kilogram papier is 10-15 liter. Arctic Paper Munkedals gebruikt slechts 3-4 liter water per kilogram papier.

Waarom is er zoveel water nodig voor de productie van papier?
Van de grondstof hout, nodig voor nieuw papier, wordt pulp gemaakt. De pulp arriveert bij Arctic Paper Munkedals (APM) per trein in droge vorm.  In de fabriek wordt in bassins de pulp vermengt met water tot een substantie van 99% water en 1% vezels. Vervolgens wordt deze substantie op een roterende zeef gespoten en begint het ontwateren. Door vacumeren en het persen van het papier wordt het overgrote deel van water aan de substantie onttrokken. Daarna gaat het papier door walsen die gevuld zijn met stoom zodat het resterende water verdampt. Niet al het water mag verdampen want papier moet aan het einde van de productie nog voor 5-7% uit water  bestaan. Dit is nodig voor een optimale bewerking van het papier.

Wat gebeurt er met het water?
Bijna al het water wordt onmiddellijk hergebruikt voor het aanlengen van de pulp. Een deel van het water wordt ververst en gaat naar de waterzuivering.  De toevoeging van vers water blijft noodzakelijk omdat er technische beperkingen zijn aan het hergebruik van gezuiverd water.

Het afvalwater komt in een biologische zuiveringssysteem waarin bacteriën en micro-organismen het afvalmateriaal, meestal houtvezels, afbreken. Het bezinksel kan gescheiden worden van het water en wordt gebruikt als mest voor de landbouw.

Vervolgens kan het gezuiverde water opnieuw gebruikt worden in de fabriek of voor verdere behandeling naar de externe vijvers gepompt worden.  Het water blijft 6 dagen in de vijvers zodat het weer de natuurlijke condities heeft zoals de juiste temperatuur en zuiverheid. Daarna gaat het water terug naar de rivier. Het water wat we teruggeven aan de rivier is erg schoon. Het is zelfs zo schoon dat het na slechts één filtering drinkwater is. Bezoekers van het milieu-centrum van APM worden aangemoedigd om het water wat dus al verschillende keren door de papiermachines is gegaan te drinken.

Externe vijvers

De noodzaak van waterzuivering
Zoals in het begin van het artikel geschreven staat ligt de fabriek van APM aan de Örekilsälven rivier en die uitmondt in Gullmarsfjorden. Gullmarsfjorden is het enige fjord in Zweden dat een zogenaamd “drempelfjord” is (zie tekening). Het duurt ongeveer één jaar voordat het water in een “drempelfjord”  volledig is ververst. Daardoor is een dergelijk fjord zeer gevoelig voor vervuiling. Begin jaren 60 werd APM voor de keuze gesteld om of te sluiten of serieus werk te maken van het op een milieuvriendelijke manier produceren van papier. Inmiddels is APM één van de milieuvriendelijkste papierfabrieken in de wereld, de Örekilsälven rivier de beste visplek voor het vangen van zalm in West Zweden en ligt de focus van het Kristineberg Marine Research Station op het Gullmarsfjorden om haar bijzondere condities.

Drempelfjord

Het ultieme doel van APM is het organiseren van haar processen in balans met de natuur. Het gebruik van natuurlijke bronnen niet te beschouwen als consumptie maar als lenen van de natuur. Als lener is het belangrijk om het geleende terug te geven in dezelfde of in een betere conditie dan het origineel.

Milieucentrum Arctic Paper Munkedals

Door Gerrit Verbeiren en Jan van Eerd, Arctic Paper Benelux