De Monsterkamer

Suze Swarte over papier

Wat is je favoriete papier en waarom?
Voor ieder project zoek ik opnieuw naar het best passende papier dat het ontwerp versterkt en zo ontdek ik elke keer weer nieuwe (favoriete) papieren. Recente ontdekkingen zijn Extrasmooth Recycling White Extrasmooth Recycling is een 100% gerecycled ongestreken papier. Het papier is super glad., Holmen TRND 70 g/m2 Holmen TRND is een houthoudende papiersoort die mag verkleuren. De grauwe tint, hoge opdikking, het lage gramgewicht en pure eenvoud geven drukwerk een uitzonderlijke eerste indruk.  en Circle Gloss Circle Gloss is 100% post-consumer gerecycleerd machinegestreken papier en karton. Ik hou erg van papiercombinaties waarbij de papieren contrasteren. Een papier met een hoger gramgewicht tegenover een flinterdun bijbelpapier, een papier met een ruwe, bijna schuurpapier-achtige structuur tegenover een papier met een glad, bijna zacht, oppervlak of een spierwit papier tegenover een grijs krantenpapier.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Voor Michiel Spijkers ontwierp ik een klein portfolio in de vorm van een leporello. Dit lieten we drukken op X-per 320 g/m2, een ongestreken papier waarop de kleurrijke foto’s van Michiel helder en scherp overkomen.

Klein portfolio voor fotograaf Michiel Spijkers, leporello, 14 pagina’s

Voor fotograaf Anna den Drijver ontwierp ik het boek Enchanted Blossom. Haar poëtische, meerduidige beelden over opgroeien en seksualiteit werden gedrukt op Arctic Volume 170 g/m2 Arctic Volume White is een wit, opdikkend, mat, volgestreken papier, verkrijgbaar in gramgewichten van 90 tot 300 g/m².. Dit papier is gestreken maar voelt aan als een mat, ongestreken papier. De introductietekst werd gedrukt op een dun papier met een natuurlijk gevoel; Munken Lynx 80 g/m2 Het ongestreken, gladde oppervlak van het Munken Lynx en de natuurwitte tint zorgen voor een exclusieve en authentieke uitstraling, met een natuurlijk papiergevoel.. De cover is grijs met een roze opdruk op het zachte, bijna stofachtige Colorplan Pale Grey 175 g/m2 Eind jaren ’60 werd de kleurentelevisie geïntroduceerd. Geïnspireerd door deze kleurexplosie startte G.F. Smith met het ontwikkelen van Colorplan, een range gekleurd papier bestaande uit 51 kleuren en 8 gramgewichten.. Momenteel werken we aan een nieuw boek met een opdikkend roman papier.

Fotoboek Enchanted Blossom voor fotograaf Anna den Drijver, 48 pagina’s behoorde tot de mooiste 15 fotoboeken van 2016 volgens De Volkskrant

Voordat het binnenwerk op Artic Volume 170 g/m2 begint, eerst een introductie op een smallere pagina gedrukt op Munken Lynx 80 g/m2

Voor het project De kopformules verzamelde ik honderden Telegraaf krantenkoppen. Door te zoeken naar patronen ontdekte ik formules achter de koppen. Door deze formules bij elkaar op te tellen kwam ik tot de ultieme Telegraaf Krantenkop Formule. Ik zocht een papier met een krantenlook en koos voor Revive Naturel 80 g/m2 [red: tegenwoordig niet meer leverbaar].

De ideale telegraaf krantenkop bevat onder andere: Heel het land leeft mee formule + benoem geloofsovertuiging + bijvoeglijk naamwoord + alliteratie + slachtoffer dader formule + afkomst benoemen + stereotypering + streep eronder + uitroepteken

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
De papierkeuze vind ik erg belangrijk en besteed er daarom ook veel tijd aan. Al op de academie vond ik het heerlijk uren in Vlieger Papier (Amstel 34, Amsterdam) te zoeken naar een geschikt papier. Heel toevallig kwam ik er tijdens een studieproject over mijn familie achter dat mijn betovergrootvader oprichter was van deze papierhandel en toen ook nog uitgeverij van prentenboeken.

Ik vind papier uitzoeken een van de leukste onderdelen van het ontwerpproces. Het papier in combinatie met de bind- of vouwwijze bepaalt grotendeels het gevoel van het object. Daarna komt pas de keuze over lettertype en ontwerp. Ik laat via de drukker graag een blanco dummy maken.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Het boek This is the Flow – The museum as a Space for Ideas ontworpen door Mevis & Van Deursen met David Bennewith (2008, Valiz) kocht ik puur op gevoel. Het lichtgrijze krantenpapier is verrassend na de glossy cover. Het binnenwerk op een 80 g/m2 Recycled ReSa Offset in combinatie met de cover op 200 grams Reviva Silk maken een soepel boek, zodat het geweldig doorbladert. Ook de vormgeving sprak me direct aan, grote typografie tegenover heel klein. Het beeld lijkt bijna willekeurig geplaatst maar als je het boek snel doorbladert ontdek je een grid. Nu ik er zo over na denk koop ik boeken vaak in de eerste instantie op gevoel (papier en binding) en het ontwerp. Pas in tweede instantie verdiep ik me in de inhoud.

Het boek ‘This is the Flow – The museum as a Space for Ideas’ vond ik in een tweedehands boekwinkel, het bladerde zo soepel door dat ik het boek direct heb gekocht.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier? Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Wat ik mis is ook gelijk mijn frustratie. Ik mis overzicht. Onder mijn bureau liggen wel 50 boekjes en mapjes met papiersamples van verschillende papierleveranciers. Er worden nieuwe papieren gemaakt, namen veranderen en papieren verdwijnen. Het is lastig up-to-date te blijven en als je een bepaald papier zoekt… vind het maar eens. Wanneer ik er niet uit kom of iets bijzonders zoek ga ik graag naar De Monsterkamer of doorzoek ik de online database en vraag ik samples aan.

Ik verzamel boeken over diverse ontwerp onderwerpen. Voor verrassende kleurcombinaties kijk ik graag in A dictionary of Color Combinations, een prachtig Japans boekje. Ik verheug me op de komst van de nieuwste lettertype encyclopedie Type Year Book III door uitgeverij Slanted. Wat ik graag zou zien is een soort verzamelwerk met alle papiersoorten geordend naar soort, gramgewicht, opaciteit, tactiliteit, formaat enzovoort. Er is trouwens wel een boek dat in de buurt komt en dat is het papierboek van G.F Smith. Een dik boek met een rug van wel 11 centimeter met daarin heel diverse papieren. Zo zou ik er graag meer op mijn bureau hebben staan.

G.F Smith papierboek, knap hoe ze dit met al die verschillende papieren en gramgewichten gebonden hebben tot een boek met een rug van wel 11 cm

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, monsters en/of collecties te komen?
Het is niet moeilijk maar het kan wel veel tijd kosten. Meestal kijk ik eerst in mijn eigen boekenkast welke boeken qua gevoel in de buurt komen, vanuit daar ga ik op zoek naar de juiste papieren. Het komt wel eens voor dat ik het perfecte papier na lang zoeken vind en dan blijkt het niet leverbaar in kleine oplage of is de looprichting niet goed. Het zoeken naar een oplossing of alternatief met de juiste prijs kan dan best een aantal uren kosten.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik hoop niet dat de keuze verder beperkt wordt en er alleen nog standaard papier overblijft. Daarom is het denk ik juist belangrijk mooie, bijzondere papieren te gebruiken. Op die manier blijven ze hopelijk bestaan en wie weet breidt de papierleverancier zijn assortiment dan zelfs wel weer wat uit.

Interview door De Monsterkamer met Suze Swarte

Wil je meer informatie en monsters van de genoemde papiersoorten? Ga dan naar de online database van De Monsterkamer.