De Monsterkamer

Stephan de Smet over papier

Wat is je favoriete papier en waarom? 
Over het algemeen gebruik ik ongestreken papiersoorten. Ik gebruik ze vaak door elkaar bijvoorbeeld het omslag op Munken Polar Rough Munken Polar Rough heeft een ongestreken, zeer tactiele oppervlak en een friswitte tint die zorgt voor een mooie beeldweergave in combinatie met een natuurlijk papiergevoel. Dankzij de hoge opdikking kun je een lager gramgewicht gebruiken met behoud van de aangewezen dikte en stijfheid van het drukwerk. en het binnenwerk op Munken Lynx Munken Lynx  heeft een glad oppervlak en een natuurwitte tint, deze combinatie zorgt voor een exclusieve en tegelijkertijd authentieke uitstraling. . De verschillen in wit spreken me aan. Daarnaast ben ik gek op volvlakken in PMS gedrukt en ook daarvoor is ongestreken papier het meest geschikt. De aard van de papiervezels speelt dan een rol in de werking van de inkt op het papier. Op gestreken papier oogt het vaak zo goedkoop.
Op het moment ben ik zeer gecharmeerd van Mohawk Superfine Eggshell Mohawk Superfine Eggshell is ontwikkeld door de Universiteit van Yale. Het is een ongestreken papier dat voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van tactiliteit, bedrukbaarheid en opaciteit., dat voelt heerlijk aan en is ook zeer geschikt voor digitaal drukwerk. Samen met beeldend kunstenaar Pieter Bijwaard geven we veel boeken in kleine oplage uit en zijn tekeningen komen op dit papier geweldig tot hun recht.

Simultaan, Pieter Bijwaard en Henk van Gerner, digitaal drukwerk op Mohawk Eggshell 118 grs, uitgave in eigen beheer, 2016

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Voor de catalogus Miniatures, An Autobiographical Archive, van kunstenares Marian Bijlenga gebruikte ik Tela White 120 grams Tela is een mix van synthetische vezels en cellulose. van de Japanse leverancier Takeo. Een heel bijzonder papier. Het is net of er haartjes opzitten. Een maximaal tactiel genot! De schutbladen zijn Majestic Classic Kings Blue 120 g/m2 Majestic Classic is een houtvrij tekst- en omslagpapier en -karton met een tweezijdig iriserend oppervlak en hoge opdikking. De glinsterende metallic look van Majestic Classic geeft drukwerk een bijzondere uitstraling: zacht, elegant en uniek.. Beide soorten sluiten naadloos aan op het materiaal dat deze kunstenares voor haar textielobjecten gebruikt. Een mix van natuurlijk en synthetisch materiaal. Het binnenwerk werd gedrukt op Lessebo Design Smooth White 130 g/m2 Lessebo Design Smooth 1.2 leent zich uitstekend voor de weergave van foto’s en heldere kleuren. Het papier is leverbaar in 4 natuurlijke tinten: Bright, White, Natural en Ivory. De tinten White, Natural en Ivory bevatten geen optische witmakers (OBA). om de foto’s van haar werk zo optimaal mogelijk te kunnen weergeven.

Miniatures, An autobiographical Archive, Marian Bijlenga, Timmer Art Books, 2016, foto’s Sanne Kabalt

Miniatures, An autobiographical Archive, Marian Bijlenga

Miniatures, An autobiographical Archive, Marian Bijlenga

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier? 
Juist omdat ik veel boekproducties maak en veel met kunstenaars samenwerk is de papierkeuze erg belangrijk. Voordat de juiste keuze is gemaakt zijn er al heel wat monsterboeken door mijn handen gegaan. Meestal ben ik er daardoor lang mee bezig. Maar dat is geen probleem hoor, ik vind het een heerlijke ontspannen bezigheid. Het heeft voor mij soms zelfs een meditatieve werking.

Time tells / Il Tiempo lo dirá, Diana Blok, omslag full color op Munken Polar Rough 300 grs, uitgave in eigen beheer, 2012

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Ik kreeg ooit het boek Wim Crouwel: A Graphic Odyssey een uitgave van het Design Museum in Londen vormgegeven door Spin Studio. Het was heel verrassend want de afbeeldingen zijn gedrukt op een ietwat grauwe ongestreken papiersoort (Munken Print Cream Munken Print Cream is een ultiem boekpapier. Door de beste eigenschappen van houtvrij en houthoudend papier te combineren, heeft Arctic Paper een kwaliteit gecreëerd met een opdikking, stevigheid, oppervlak, leesbaarheid en bedrukbaarheid die optimaal zijn voor boekproducties. Het resultaat is een hoogkwalitatief, crèmegetint boekpapier, met de juiste look-and-feel voor de meeste types boeken, zowel voor vierkleuren- als zwart-wit bedrukking.) en het interview in rode tekst op een glossy glimmende soort. Precies zoals je het niet verwacht.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Ja, de betere ongestreken papiersoorten geschikt voor digitaal drukwerk. Want nu is het aanbod nog zeer beperkt en toegespitst op de kantooromgeving. Hoe noem je dat, de copy soorten? Je kent het wel; papier met een enorm blauwe zweem.

Simeon ten Holt, fotografie Merel Waagmeester, duotone zwart op Lessebo Smooth Ivory 150 g/m2, uitgave in eigen beheer, 2013

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Omdat ik veel producties digitaal laat drukken zou een overzicht van papiersoorten die daarvoor geschikt zijn zeker een uitkomst kunnen bieden. Vaak blijken de gangbare ongestreken offset-soorten toch niet goed geschikt te zijn of eerst voorbehandeld te moeten worden. Dat brengt vaak extra kosten met zich mee. En vaak is het resultaat desondanks teleurstellend.

éphéméride, Colette Noël / gedichten, Pieter Bijwaard / tekeningen, PMS Blue 072 en Rhodamine Red op stofomslag Multi-offset 140 grs, uitgave in eigen beheer, 2016

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Inmiddels ken ik aardig de weg in papierland. En ga dan ook regelmatig naar presentaties van producenten, leveranciers en papiergebruikers. Je moet een beetje je best doen om bij te blijven, maar ik hou van papier, dus voor mij geen probleem.

Doorlopend, Pieter Bijwaard / tekeningen, K. Michel / gedichten, duotone zwart en grijs op Dulcet Smooth 118 grs, Stichting De Roos, 2007

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik ben daar heel optimistisch over. Papier is gewoonweg een te prachtig product om niet te gebruiken. Zolang er boeken, tijdschriften, verpakkingen en waardepapieren gemaakt worden blijft er papier nodig. Misschien niet zoveel als vroeger, maar is dat een probleem?

Interview door De Monsterkamer met Stephan de Smet