Sam de Groot over papier

Wat is je favoriete papier en waarom?
Een favoriet heb ik niet per se, maar vaak kom ik terug bij Munken Print. Ik ontwerp vooral leesboeken. Als je offwhite, ongestreken, opdikkend*, betaalbaar en soepel papier zoekt, zijn er niet zo veel opties. Andere opdikkende papiersoorten zijn vaak relatief stijf; de soepelheid van Munken Print is heel fijn. Als je het boek dan ook nog met koudlijm of Otabind kunt binden, krijg je een heel prettig leesbaar object. Niet-ontwerpers valt het vaak gelijk op dat zo’n boek veel fijner aanvoelt dan gemiddeld.
* Uitgevers hebben vaak liever een dik dan een dun boek. Zelf vind ik het meestal ook mooi als boeken relatief licht zijn in verhouding tot hun volume.

The Shape of Evidence: Contemporary Art and the Document by Sophie Berrebi. Uitgeverij Valiz.
Papier: binnenwerk Munken Print White 1.5, 100 en het omslag idem, 300g/m2.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Voor het boek Armando Andrade Tudela: Selected Works 2003–2012 (uitgegeven door Les presses du réel, gedrukt door Lecturis) is het binnenwerk gedrukt op vrij dun houthoudend gestreken papier: Terraprint 90 g/m2. Ik had eerder een paar keer Royal Print gebruikt, maar dat bleek niet meer leverbaar. Lecturis kwam met een paar alternatieven, allemaal op aanmaak, waarvan Terraprint de enige was die binnen ons budget paste.

Wat ik zo mooi vind aan houthoudend gestreken papier is dat het aan de ene kant heel gelikt is, maar ook iets onregelmatigs en imperfects heeft. Ik associeer het heel erg met bijvoorbeeld tijdschriften of catalogi uit de jaren ’60 en ’70. Door het zo dun te gebruiken op een vrij groot formaat, voelt het boek zowel luxe als goedkoop aan.

Armando Andrade Tudela: Selected Works 2003–2012

Armando Andrade Tudela: Selected Works 2003–2012. Papier: Terraprint 90 g/m2.

Armando Andrade Tudela: Selected Works 2003–2012. Papier: Terraprint 90 g/m2.

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Mijn ontwerpen zijn relatief subtiel, dus een papier dat niet goed past valt gelijk op. Ik zoek meestal naar vrij conventionele soorten, maar het moet wel net goed zijn. Ik stel het uitzoeken ervan vaak iets te lang uit, en na aanvragen van advies/monsters/offertes/dummy’s ben je alweer een paar weken verder en moeten er al snel knopen doorgehakt worden.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Het tweede nummer van het experimentele literaire tijdschrift Cannon, geredigeerd/ontworpen/uitgegeven door Phil Baber (http://www.thelastbooks.org/the-last-books/cannon-2/). Het binnenwerk is gedrukt op geel ‘sugar paper’ – als ik het goed begrijp is dat een soort goedkoop knutselpapier dat wordt gebruikt op Britse basisscholen. De vezeligheid lijkt een beetje op eierdozenkarton, maar het is vrij soepel. Het komt heel weinig voor dat je een totaal onbekende papiersoort gebruikt ziet worden. In dit geval wordt het tijdschrift er extra uniek door.

Cannon, geredigeerd/ontworpen/uitgegeven door Phil Baber

Cannon, geredigeerd/ontworpen/uitgegeven door Phil Baber

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Er is heel veel moois beschikbaar; het is meer dat de meer fijnzinnige kleuren en texturen vaak aan de dure kant zijn.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Het traject van het plannen. Er is altijd wel weer een papierfabrikant failliet gegaan, of een soort is niet leverbaar in de juiste looprichting, of de dummy laat drie weken op zich wachten. Ik snap dat dit er allemaal bij hoort, maar er gaat veel tijd in zitten. Het helpt om met een heel servicegerichte drukker te werken die begrijpt waar je heen wilt en actief meedenkt, maar dat zijn meestal niet de goedkoopste.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
In het verleden ging ik altijd bij bevriende ontwerpers op bezoek, om hun Bührmann Ubbens- of Grafisch Papier-catalogi te bestuderen. Zo handig was dat helemaal niet, want meestal bleek dat mooie Manteca of Duocorn of Gustav Wasa al lang niet meer te bestaan. Daarom is het heel handig dat je er bij De Monsterkamer vanuit kunt gaan dat de collecties recent zijn.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik ga er vanuit dat er de komende jaren jammergenoeg meer fabrikanten, groothandels en drukkers failliet zullen gaan. Specialistisch drukwerk is nu eenmaal niet de meest lucratieve niche. Hopelijk blijven er binnen zo’n precaire situatie nog genoeg mooie en bijzondere soorten beschikbaar, en niet alleen de meest veilige.

Interview door De Monsterkamer met Sam de Groot

De Monsterkamer

De Monsterkamer