“Elke creatie begint met een vel wit papier”, liet fashion designer Emily Hermans ooit optekenen in een door Igepa uitgegeven overzicht van haar werk, over het ontstaan van haar collecties. Als dat al geldt voor mode, dan geldt het natuurlijk zeker voor grafische vormgeving.

Jaren geleden verdedigde ik in een boek de stelling dat papier met toegevoegde waarde beter presteert bij fondsenwerving dan ‘gewoon een MC’tje’. Een stelling die door verschillende onderzoeken werd ondersteund.

Zoveel jaar later kreeg ik de vraag: gaat deze stelling in het Twitter- en Facebooktijdperk ook nog op? Dit in het kader van een bijdrage aan de rubriek ‘Papier & innovatie’ voor de onvolprezen website www.monsterkamer.nl. Mijn antwoord, zonder dat ik hierover zo één-twee-drie een onderzoek paraat heb, luidt: ja. Ik ben ervan overtuigd. Het effect van alleen kale tekst wordt overschat.

Een ontvanger leest, kijkt en voelt tegelijk. Toch zien we steeds minder bijzonder papier om ons heen. Hier liggen kansen. Kansen voor grafisch vormgevers. Want de passie voor papier, die is er nog. En op basis van hun deskundigheid zijn juist vormgevers degenen die opdrachtgevers ervan kunnen overtuigen dat de ontvanger niet alleen leest, maar ook kijkt en voelt.

Wat heeft dit alles met innovatie te maken, hoor ik je denken. Welnu, het innovatieve – het verschil tussen vroeger en nu – is de rol die hierin is weggelegd voor vormgevers. De rol van aanjager. Want ooit werd het experiment gedragen door de aanbodkant, de fabrikanten. Sterker nog, het leek niet op te kunnen. Elk jaar verschenen er nieuwe papiersoorten, in tientallen kleuren en persingen. Maar ook: veel van hetzelfde.

Die tijd komt niet meer terug. Van de papierproducenten, zo merken wij als groothandel, kunnen we als grafische sector steeds minder verwachten. Die gaan terug naar de basis. Van een paar kleuren elk 2 gramgewichten en 1 formaat, ‘want de rest verkoopt toch niet’. Als een warenhuis alleen de artikelen op het schap zou houden die goed verkochten, dan zouden we snel in een lege winkel staan…

Vandaar mijn oproep aan jullie, vormgevers: vraag erom, kies ervoor. Want in goede samenwerking met de industrie kunnen we blijven innoveren. Blijven zoeken naar nieuwe mogelijkheden en toepassingen. Vraag om ongestreken papier waarop kleuren goed tot hun recht komen. Ga niet voor eenheidsworst: glad, maar kies eens voor een opgedikt charmant wit. Een verzorgd papier met een mooi doorzicht. Goed papier, uitgerijpt papier, rijk papier. Papier dat niet verveelt. Papier dat waarde toevoegt.

De praktijk, en niet alleen de praktijk van fondsenwerving, leert ons dit: als je investeert in de kwaliteit van papier, dan verdien je die investering dubbel en dwars terug. Dus ik zeg: een goed verzorgde brief op mooi papier heeft meer toekomst dan ooit. En: rijk papier hoeft niet duur te zijn.

Door Stefan Kirschner