Wat is je favoriete papier en waarom?
Ieder project vraagt om een andere behandeling en daarom ook om een passend papier. Dat kan variëren van een kwalitatief hoogstaand kunstdruk tot een goedkoop naamloos product. Dit betekent eigenlijk dat ieder project waarbij de mogelijkheid bestaat om geschikt papier te kiezen mijn favoriete papier van dat moment bevat. Aangezien er altijd wel een klant is die gebonden is aan een budget, vind ik het belangrijk om in overleg tot een passende keuze te komen.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Bij het boek Gossamer – Herfstdraden van Gerard Reve ontworpen voor Stichting De Roos, met illustraties van Hugo Kaagman, is voor het binnenwerk gebruik gemaakt  van 90 grs. Munkenprint 1.9, en voor de schutbladen 140 grs.hvo. Als bandmateriaal werd 1.25 mm grijsbord gebruikt, afgewerkt met Dainel/Suedel Iris 127. Het stofomslag werd gemaakt van 300 grs. Keaykolour sneeuwwit nerf met laserstans. In de afwerking de kleuren rood en blauw op snee.

Gossamer – Herfstdraden door Gerard Reve. voor Stichting De Roos, met illustraties van Hugo Kaagman.

En de catalogus voor de Biënnale van Venetië. De omslag: 150 gr. Countryside Mistral Nevel, voor het binnenwerk is gebruik gemaakt van 130 gr. Arctic Volume mat. De 10 ingeplakte boekjes, die ieder bestaan uit 8 pagina’s, zijn gedrukt op 60 gr. Scaldipack.

Catalogus Biennale Di Venezia 2001. Post Nature. Nine Dutch Artists

Catalogus Biennale Di Venezia 2001. Post Nature. Nine Dutch Artists

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier? 
Papier is altijd belangrijk, ik zie het als een deel van het ontwerp. Het is alleen helaas niet zo dat iedere opdracht het toelaat om een passende papiersoort te gebruiken. De bestede zoektijd? Dat varieert. De ene keer weet ik onmiddellijk wat aansluit bij de opdracht en het ontwerp. Een volgende keer gaan er dagen overheen om de juiste papiersoorten te vinden of te combineren.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Ik ben iedere keer weer verrast als ik een nieuw nummer van het tijdschrift Foam, International Photography Magazine, onder ogen krijg en zie hoe Pjotr de Jong en Hamid Sallali van het bureau VandeJong erin slagen voor bijna iedere in het tijdschrift gepubliceerde fotoserie een papier te kiezen die de gedrukte foto in zijn waarde laat of en in vele gevallen ook versterken. (zie ook: Interview met Hamid Sallali [red.]). Het is fascinerend om te zien hoe sommige afbeeldingen in gedrukte vorm een krachtiger betekenis kunnen krijgen.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Niet echt. Maar er is natuurlijk altijd die ene soort, die je wilt gebruiken, die je ooit eens ergens hebt gezien en die niet (meer) blijkt te bestaan.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Een van mijn grootste frustraties is dat veel klanten het belang van een kwalitatief goed papier niet inzien en vaak kiezen voor een voordelig product en vaak later teleurgesteld zijn als er bijvoorbeeld na een korte tijd verkleuring van her papier optreedt. En na die ervaring en teleurstelling zien ze naderhand in dat een andere keuze en misschien iets duurdere kwaliteit een beter resultaat had kunnen opleveren. Ik moet regelmatig een strijd voeren om de opdrachtgever te overtuigen en volgens mij is het van groot belang dat niet alleen ontwerpers maar ook opdrachtgevers bewust worden van de mogelijkheden en kwaliteiten van de verschillende papiersoorten.

Een tweede frustratie is dat sommige papiersoorten waar ik mee gewend ben te werken uit het assortiment verdwenen zijn. Zodat er een lange zoektocht moet beginnen naar iets vergelijkbaars. Aan de andere kant, – en dat is de positieve kant van deze frustratie – levert een dergelijke zoektocht vaak verrassende ontdekkingen op.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Ik vind het vrij makkelijk. Ik heb regelmatig contact met vertegenwoordigers die mij bezoeken en voorzien van waardevolle adviezen of mij via mailings op de hoogte houden van nieuwe ontwikkelingen in hun collecties. Ook de meeste drukkerijen waarmee ik werk zijn zeer bereidwillig om mee te denken welk papier het beste is voor het door mij beoogde resultaat.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Het boek als luxe-product. Ik heb het gevoel dat een bepaald segment zoals boeken over fotografie, beeldende kunst en architectuur in de nabije toekomst nog wel een zeker bestaansrecht heeft. Producten die hoge eisen stellen van alle professionele vakgebieden binnen de toetstandkoming van het boek, zoals redactie, papierkeuze, vormgeving, lithografie, en drukwerk. Maar ik geloof zeker dat de e-books en tablets de markt van de gedrukte reguliere studieboeken, romans en kranten overnemen. Niet al te lang geleden heette dit science fiction.
Verdwenen beroepen: De Boekontwerper naast de Klompenmaker.

door Rick Vermeulen