Over ons Veelgestelde vragen Colofon | Adres Loods 6 KNSM-laan 231 1091 LC Amsterdam ![]() | Contact +31 (0)20-6204213 info@monsterkamer.nl |
Rob van Leijsen over papier
Rob Van Leijsen
15/04/2020
Ontwerpers over Papier
Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.
Wat is je favoriete papier en waarom?
Een van mijn favoriete papiersoorten blijft Munken Polar Het ongestreken, gladde oppervlak van het Munken Polar en de friswitte tint zorgen voor een karakteristieke beeldweergave en een exclusieve, natuurlijke uitstraling. vanwege zijn tactiele kwaliteiten, het licht opdikkende aspect en de mooie opaciteit. Door zijn heldere witte tint en gladde oppervlak komen foto’s er beter op uit dan op Munken Print White Munken Print White is een ultiem boekpapier. Door de beste eigenschappen van houtvrij en houthoudend papier te combineren, heeft Arctic Paper een kwaliteit gecreëerd met een opdikking, stevigheid, oppervlak, leesbaarheid en bedrukbaarheid die perfect zijn voor boekproducties. , een andere favoriet van mij. Ik gebruik het voornamelijk voor publicaties, en dan vooral de 100 en 120 g/m2 varianten. Een andere terugkerende favoriet is Holmen TRND 2.0 Holmen TRND 2.0 is een houthoudende papiersoort die mag verkleuren. Het doet je verlangen naar de goede oude tijd. Zijn robuuste gevoel geeft karakter aan tekst en afbeelding.. Ik ben in het algemeen een grote liefhebber van ongestreken, opdikkende papiersoorten die oorspronkelijk gebruikt werden voor pocket boeken.

En Passant van Liesbet Bussche. Omslag: Invercote G 240 g/m2. Binnenwerk: Munken Polar 100 g/m2. Full color offset druk
Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Het betreft hier een gezamenlijke keuze van mij en Georg Rutishauser (edition fink, Zurich), de uitgever van mijn eerste boek Art Handling in Oblivion. Voor deze pocket uitgave gedrukt in zwart-wit viel onze keuze al snel op Pamo Sky 1.75, 60 g/m2 van Arctic Paper.

Art Handling in Oblivion. Binnenwerk: Pamo Sky 1.75, 60 g/m2. Zwart-wit offset druk
Een werkelijk schitterend papier met de juiste transparantie, structuur en tint voor het object dat we voor ogen hadden. Het papier was alleen heel slecht verkrijgbaar en werd slechts sporadisch geproduceerd door de fabriek in Zweden. Als het al geproduceerd werd dan enkel in grote hoeveelheden en één specifiek gewicht per keer. Na bijna een jaar van zoeken, wachten en onderhandelen kwam er voor mij een moment waarop ik bereid was voor een ander papier te kiezen (bijv. Munken Print White 15, 70 g/m2), maar Georg hield voet bij stuk. Uiteindelijk heeft hij een productie van 5 ton van het gewenste gewicht kunnen bestellen voor hem alleen. De hoeveelheid papier was genoeg voor het drukken van ongeveer zeven titels, en wel 1.000 exemplaren per titel! Het papier werd dan ook na productie opgeslagen bij de printer die alle titels uit de fink twice serie, waar Art Handling in Oblivion onderdeel van is, zou gaan drukken. De fabriek is ondertussen gesloten en Pamo Sky wordt niet meer geproduceerd naar mijn weten. Het koste grote moeite om het te verkrijgen, maar telkens als ik het boek in handen heb ben ik Georg dankbaar voor zijn volharding.

Art Handling in Oblivion. Binnenwerk: Pamo Sky 1.75, 60 g/m2. Zwart-wit offset druk
Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
De keuze is ontzettend belangrijk en een integraal onderdeel van het ontwerpproces. Vaak heb ik vanaf het begin een papiersoort in gedachten. Deze houd ik lang bij me zonder er gelijk mee te testen. Als het ontwerp eenmaal ver genoeg gevorderd is en gepresenteerd moet worden maak ik de eerste afdrukken en dummy’s met het papier dat ik voor ogen heb. Dan wordt mijn voorgevoel bevestigd, of compleet verworpen. Dat laatste is vaak net zo welkom omdat je dan juist op zoek gaat naar onverwachte combinaties tussen inhoud en drager. Ik combineer niet vaak meerdere papiersoorten in een boek. Twee is voor mij het maximum. Hetzelfde geldt ook voor lettertypes. Papier draagt veel informatie met zich mee en ik wil daar niet excessief mee strooien.

HEAD-photographies HEAD photographies publicaties voor HEAD – Genève. Omslag: Pop’set met rode foliedruk. Binnenwerk: Magno Satin 135 g/m2. Full-color offset druk. © HEAD – Genève/Baptiste Coulon
Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
De catalogus van Graphic Design: Now in Production is een favoriet exemplaar uit mijn archief. Ten eerste vanwege de inhoud en de blik op het grafisch vakgebied, maar ook vanwege zijn fysieke verschijning. Het is een co-uitgave van het Walker Art Center in Minneapolis en het Cooper-Hewitt National Design Museum in New York, ontworpen door Michael Aberman. De catalogus is extreem soepel door het grote formaat (23 x 35 cm) in combinatie met het lichte gewicht van het papier. Een verrassende keuze voor een dergelijk object. Het papier is geproduceerd door French Paper uit Michigan. Ik heb de exacte papiersoort niet terug kunnen vinden maar vermoed dat het Speckletone Starch White is. Het is een gerecycled papier en wordt gekenmerkt door de zichtbare vlekjes en haartjes.

Foto: https://walkerart.org/
Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Ik mis niet echt iets in het huidige aanbod, maar ik ben wel altijd op zoek naar nieuwe opdikkende papiersoorten in de lijn van Holmen TRND en Pamo Sky. Het liefst in een zo laag mogelijk gewicht, tussen de 60 en 80 g/m2. Deze papiersoorten hebben een bepaalde eerlijkheid en simpelheid die ik erg waardeer. Ze zijn totaal niet pretentieus, en kunnen veel gevoel overbrengen. Ik heb ondertussen een flinke collectie opgebouwd, en elke keer als ik een nieuwe soort tegenkom bestel ik direct wat samples om er hopelijk een keer mee te drukken. Bijvoorbeeld Olin Bulk White Olin Bulk Wit is speciaal geschikt voor spectaculaire communicatie en publicaties. Het is kwalitatief hoogwaardig, opdikkend wit en creme romandruk met de juiste look and feel voor de meeste type boeken. Dankzij de speciale textuur met ruw oppervlak en natuurlijk papiergevoel, biedt Olin Bulk een aantrekkelijke combinatie van volume en lichtheid., daar zou ik graag een keer mee werken, maar is relatief duur vergeleken met soortgenoten in dit segment. Het feit dat ik constant naar dit type papier op zoek ben kun je als een soort van gemis bestempelen. Daarnaast hoop ik in de toekomst op een meer gevarieerd aanbod van volledig gerecyclede papiersoorten. Ik heb vorig jaar veel uitingen voor een publieke tentoonstelling in Lausanne op gerecycled papier gedrukt, en dat is me erg goed bevallen. Het aanbod is voorlopig nog beperkt, maar ik zie wel een inhaalslag in de kwaliteit van gerecycled papiersoorten.

Catalogus voor de Kiefer Hablitzel Preis 2016. Omslag: Profimat 1.0, 250 g/m2. Binnenwerk: Holmen TRND 2.0, 70 g/m2. Full-color offset druk.
Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Een echte frustratie heb ik niet, maar ik kan best geïrriteerd raken van slecht gebonden boeken en het gebruik van te dik papier voor het binnenwerk. Als een boek stroef aanvoelt en niet lekker bladert vanwege het gebruikte papier is dat een gemiste kans en een slechte ontwerpkeuze.
Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Ik merk dat papierfabrikanten hier in Zwitserland ontzettend hun best doen om ontwerpers op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen. Ik krijg minstens drie keer per jaar een vertegenwoordiger van Fischer Papier op bezoek om de nieuwe papiersoorten door te nemen. En als ik een sample nodig heb is dat makkelijk per mail aan te vragen en per post te ontvangen. Ik merk wel dat collecties van andere Europese leveranciers moeilijker en soms maar gedeeltelijk voor Zwitserse drukkers verkrijgbaar zijn. Dit heeft waarschijnlijk met belasting en invoerrechten te maken. Daaraan merk ik dat Zwitserland enigszins geïsoleerd staat ten opzichte van de rest van de Europese markt.

Publicatie Unfrozen van het Swiss Design Network. Omslag: Symbol Freelife Embossed E33 Raster 300 g/m2. Binnenwerk: Munken Polar, 100 g/m2. Full-color offset druk.
Hoe zie je de toekomst van papier?
De toekomst van papier zal waarschijnlijk mee buigen met de algehele transitie naar een duurzame samenleving. Er zal selectief omgegaan moeten worden met grondstoffen. Dit geldt uiteraard voor het hele drukproces. Ik zie voor me dat we steeds minder gaan drukken, maar dat dat wat van de pers rolt van een hoogwaardigere kwaliteit is. Recyclen levert zeker een bijdrage, maar overwegen of iets überhaupt gedrukt moet worden en zo ja, in welke oplage, is uiteindelijk effectiever.
Interview door De Monsterkamer met Rob van Leijsen.