Met deze enigszins poëtische titel verscheen deze week de eindexamencatalogus Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Een kloek boek, ontworpen door de vierdejaarsstudenten Janneke Smeets & Eline Nijhof.

Morgen, Vandaag, Gisteren

Het boek roept associaties op met Dutch Heights dat laureaten bespreekt binnen de sector Kunst en Cultuur. Mijn mening over dit boek, deze catalogus, is dat de vormgevers op een zeer geslaagde wijze allerlei vanzelfsprekendheden en dogma’s doorbroken hebben. En hiermee een vrij object gemaakt hebben, herkenbaar als boek maar los van de inhoud. Speels toegepaste typografie die een strijd aangaat met de opaciteit van de gekozen papiersoorten.

Een dergelijk boek of object is het antwoord op de vraag ‘zijn er over 20 jaar nog wel boeken?’

Morgen, Vandaag, Gisteren

Onder invloed van digitaal geweld door Ebooks, Kindles, Ipads maar ook door ontlezing ontstaat er een sentiment dat boeken ‘niet meer van deze tijd’ zijn. Verhalen over boekwinkels die hun deuren sluiten omdat de consument digitaal bestelt, maar ook minder afneemt laten je bijna geloven dat je niet meer van deze tijd bent en je wordt een richting ingeduwd van E Ink technologie die je doen geloven alsof het gedrukt staat. MAAR HET STAAT NIET GEDRUKT! En dat is nu net de crux!

Het boek als drager van literatuur zal wel onder druk komen te staan maar het boek als kunstvorm waarbij vorm min of meer los kan komen van de inhoud zijn uitingsvormen die wij als drukkerij meer en meer zien toenemen. De hierboven beschreven Eindexamencatalogus is hier een goed voorbeeld van.

Twee andere boeken die wij het afgelopen jaar gemaakt hebben behoren in mijn beleving tot dezelfde categorie. Het zijn twee zeer interessante projecten.

• Façade – a book of recycled ideas. Natalie Faber/60 layers of cake Foundation. Vormgeving: Me Studio – Martin Pyper Zie: Designers couch

• Haphazard. Ellert Haitjema, Marcel Kurpershoek, Jeroen Boomgaard.
Zie: Timmer Art Books

De boeken vertonen sterke overeenkomsten met elkaar daar waar het gaat om ‘recycled ideas’. Haphazard toont beelden van alledaagse situaties en objecten die een nieuwe bestemming of functie hebben gekregen. Waarbij het boek ook twee uitingsvormen kent, namelijk een ruw kartonnen map met handgeknoopte touwtjes waarbij bladen en karton met elkaar verbonden worden. De boekvorm ontstaat pas nadat de vellen gevouwen worden en het karton gebogen wordt.

Haphazard

Façade vormt de verslaglegging van het door 60 Layers of Cake Foundation geïnitieerde project om te onderzoeken wat er met reclame- en steigerdoeken gedaan kan worden voordat deze definitief in de verbrandingsoven belanden.
Diverse kunstenaars hebben deelgenomen aan de wedstrijd  ‘Façade’, een kunsttentoonstelling op groot-formaat steigerdoek op (bouw)locaties in Amsterdam.

Later zijn deze steigerdoeken handmatig gesneden en als ‘stofomslag’ om het boekblok gelegd. Hiermee reïncarneerde de steigerdoeken naar een derde levensfase.

Façade

Façade

Juist in het tijdperk waarbij het ‘gedoog-steun-kabinet’ de botte bijl slaat in de kunst- en cultuursector, laten diverse disciplines van kunstenaars, grafisch ontwerpers en drukker(s) nieuwe samenwerkingsverbanden zien, waarbij uitingen ontstaan passend binnen het huidige tijdsgewricht maar ook een beeld geschapen wordt van hoe ‘het boek’ voor de nabije toekomst er uit gaat zien. Objecten die zintuigen op scherp zetten en met verve de strijd aan kunnen gaan met  Electronic books.

Tim Beijer/Spinhex & Industrie