Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.

Wat is je favoriete papier en waarom?
Om de een of andere reden heb ik altijd al affiniteit gehad met Munken Polar Het ongestreken, gladde oppervlak van het Munken Polar en de friswitte tint zorgen voor een karakteristieke beeldweergave en een exclusieve, natuurlijke uitstraling., vooral in de lagere gramgewichten. Wat mij vooral aanspreekt in dit papier is de lage opaciteit en daarmee de ‘vertroebeling’ die het ontwerp een mooie uitstraling kan geven. Hoewel doorschijnend papier als een onprofessionele keuze voor een boek kan worden beschouwd, voel ik me aangetrokken tot de luchtigheid die het met zich meebrengt. Omdat ik meestal leesboeken ontwerp (in tegenstelling tot bv. fotoboeken), ben ik altijd op zoek naar ongestreken papier dat vrij doorschijnend is, maar ook een prettige leeservaring biedt.

Wicked Arts Assignments, practising creativity in contemporary arts education. Editors Emiel Heijnen & Melissa Bremmer. Vormgeving door Laura Pappa.

Ik geef over het algemeen de voorkeur aan vrij wit papier boven meer gebroken wit. Recentelijk heb ik o.a. Munken Polar gebruikt voor een nieuw boek van Valiz en de Amsterdam University of the Arts, genaamd Wicked Arts Assignments. De vormgeving van het boek is vrij visueel (bij gebrek aan een beter woord) en hier werkt de doorschijnendheid vrij goed gezien de gelaagdheid van verschillende elementen van het boek.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Een van mijn meest recente boekontwerpen is een catalogus voor het Estse Architectuurmuseum. Het boek, getiteld Leisure Spaces: Holiday and Architecture in 20th Century Estonia, was een plezier om aan te werken. Het project gaat over vakantiehuizen op het platteland, die een belangrijke plek hebben in de harten van alle Esten. Het heeft een sterke nostalgische flair, wat interessant was om mee te werken. Het boek straalt uit dat het zowel in het verleden als in het heden thuishoort.

Leisure spaces, holidays and architecture in 20th century estonia. Editors Epp Lankots & Triin Ojari. Vormgeving door Laura Pappa.

We hebben Holmen Book 75 Cream 70 g/m2 gebruikt voor het tekstuele gedeelte, wat de zwart/wit beelden een mooie geelachtige tint geeft. Het overzichtsgedeelte met grote foto’s achterin is gedrukt op Galerie Art Gloss 115 g/m2. De auteurs wilden graag een hardcover maken en omdat het mijn eerste hardcover boek was, heb ik veel tijd besteed aan het uitzoeken van het omslagmateriaal. Een grote dank voor de tip hierover gaat uit naar mijn ateliergenoot Robert Milne die voorstelde om voor de band het boekbinderslinnen Eurobuckram (vaak gebruikt voor bibliotheekboeken) te gebruiken: het had precies de uitstraling die ik zocht. Voor de schutbladen heb ik Pop’Set Sky Blue 80 g/m2 Pop’Set heeft een natuurlijk glad oppervlak met een aangename touch, opdikking en stijfheid. Het kan worden gebruikt voor alle dagelijkse toepassingen en is te verkrijgen verschillende gramgewichten.  gebruikt. Hoewel de algemene vorm van het boek meer naar de nostalgische kant neigt, zitten er ook kleine elementen in die het naar het heden brengen.

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Ik moet toegeven dat ik – terwijl ik veel om de papierkeuze in mijn boeken geef – niet erg goed ben in het uitzoeken van papier. Het is een essentieel onderdeel van het ontwerpproces en ik besteed veel tijd aan het bepalen van de sfeer waarnaar ik op zoek ben. Als de richting eenmaal is gekozen, besteed ik geen uren meer aan het overwegen van verschillende opties. Er zijn bepaalde ‘go-to’ keuzes die ik in de loop der jaren heb ontwikkeld en voor het binnenwerk kies ik daar vaak voor. Een van de dingen waar ik veel moeite mee heb is het gewicht bepalen. Je wilt niet dat je boeken stijf aanvoelen, maar je wilt ook niet dat ze dunnetjes worden. Daarom ga ik hier vaak mee heen en weer en bespreek ik het met drukkers en collega’s in mijn atelier. En dan is er natuurlijk nog het omslag, dat nooit gemakkelijk is. Ik heb het gevoel dat ik niet goed genoeg ben opgeleid op dit gebied. Ik vraag mensen om me heen vaak om suggesties – gelukkig heb ik vrienden die hierover veel meer lijken te weten dan ik.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreek?
Een van de boeken die in gedachten komt is BLOOD: The Poems and Archive of R. Broby-Johansen van Line-Gry Hørup, uitgegeven door Kunstverein Publishing eerder dit jaar. De keuze van het papier is in veel opzichten heel subtiel, en heel erg to the point. De omslag is gedrukt op Shree Devanagari 714, in helder rood. Het voelt aan als dun leer, wat in relatie tot de inhoud van het boek een mooie associatie geeft. Het meer tekstuele deel is gedrukt op Munken Lynx 90 g/m2 Het ongestreken, gladde oppervlak van het Munken Lynx en de natuurwitte tint zorgen voor een exclusieve en tegelijkertijd authentieke uitstraling, met een natuurlijk papiergevoel.  en het archiefmateriaal is gedrukt op Balacron Spectrum Naxos 21002. Vooral dit laatste geeft een heel mooi gevoel aan het boek: de lichtheid en transparantie van dit gecoate papier geven het boek een zeer aangename luchtigheid.

Boek BLOOD: The Poems and Archive of R. Broby-Johansen van Line-Gry Hørup.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Ik ben niet zo’n papierveteraan om te weten of dit echt een onontdekt gebied is, maar wat ik soms mis is meer variatie in ‘speciaal papier’, vooral omslagmateriaal. Wat ik in papiercatalogi zie, zijn talloze enigszins kleverig ogende papieren die spelen met glitter of obscure texturen. Misschien is er op dit gebied meer te vernieuwen en zijn er zelfs materialen te ontwikkelen in samenwerking met ontwerpers.

Come Closer, the biennale reader. Editors Vit Havranek & Tereza Stejskalova. Vormgeving door Laura Pappa

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Ik heb over het algemeen niet al te veel frustraties, maar de papierkeuze van sommige boeken kan ronduit slecht zijn. Ik vind het triest als leesboeken op zeer dik of gecoat papier worden gedrukt, wat een slechte leeservaring oplevert. Ook kan het erg frustrerend zijn wanneer de looprichting verkeerd is in boeken. Ik kan ook last hebben van papier dat gemakkelijk vlekt, vooral als het gaat om de cover. Dat is natuurlijk ook het leuke aan boeken – het zijn fysieke objecten die in de loop der tijd verouderen en misschien wel wijzer worden. Daarom geef ik eigenlijk de voorkeur aan tweedehands boeken, omdat ze al met hun eigen slijtage komen, en het is niet nodig om je druk te maken over een enkele vlek of vouw.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Ik denk dat complimenten hier op hun plaats zijn, want De Monsterkamer is erin geslaagd om een zeer begrijpelijke en gemakkelijk toegankelijke online catalogus van papieren samen te stellen. Tijdens het werken aan het boek Dear Clay, met Rudy Guedj en Stéphanie Baechler waren we op zoek naar een soort bruin karton en het platform was uiteindelijk erg behulpzaam. We ontvingen een aantal monsters en kozen uiteindelijk voor Wild in 300 g/m2 WILD is een ongestreken, extreem opdikkend papier met 35% katoen. WILD heeft een uitgesproken, authentiek karakter. , en geheel toevallig genaamd Clay.

Dear Clay door Stephanie Baechler. Vormgeving door Rudy Guedj & Laura Pappa

Maar vaak heb je de luxe niet om zoveel tijd te nemen om verschillende monsters te bestellen en dus heb ik de neiging om als het even kan papier te gebruiken dat ik al heb liggen in de studio. Dit is zeker iets waarvan ik zou willen dat het zou verbeteren. De meeste leveranciers bieden geen kant en klare sets aan om te bestellen en dus is de studio gevuld met tonnen losse vellen en mappen van verschillende papiersoorten wat een volstrekt oncontroleerbare en onhandelbare massa is. Ik weet dat dit een enorme investering is om te produceren en verder ook niet zo handig, omdat er in hoog tempo nieuwe papiersoorten verschijnen en andere uit productie worden genomen. Ik heb hier nog geen oplossing voor, maar ik hoop wel op enige verbetering op dit gebied.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Geen verrassing misschien, maar ik wil graag hopen dat er meer en meer nadruk komt te liggen op recycled papier en het gebruik van milieuvriendelijkere technologieën voor de productie van boeken in het algemeen.

Interview door De Monsterkamer met Laura Pappa