De Monsterkamer

Klaartje van Eijk over papier

Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.

Wat is je favoriete papier en waarom?
Papier wordt voor mij bijzonder door de manier waarop het is toegepast. Vaak vind ik juist de meest gewone papiersoorten heel mooi. Papier kan door het op een onverwachte manier te gebruiken, ineens heel bijzonder worden.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Een voorbeeld hiervan is het papier dat gebruikt is voor het boek Glas van Jacques Derrida (1974). Het papier is een opdikkend romandruk, waarvan ik de naam niet kan achterhalen. Door het grote formaat (24 x 24 cm) van dit boek valt de zachte kwaliteit van het papier ineens erg op. Als je het boek oppakt is het ook veel lichter dan je zou verwachten.

derrida

Glas van Jacques Derrida (1974)

Een ander mooi voorbeeld is de catalogus die verschenen is bij de Dada tentoonstelling in Centre Pompidou (2005). Het ontwerp is van deValence. De hele catalogus, meer dan 1000 pagina’s, is gedrukt op krantenpapier. Alleen het omslag is gedrukt op wit glimmend bijna plastic papier met daarop in grote zwarte letters de titel. Het idee om een kunstcatalogus op papier van lage kwaliteit te drukken en de keuze voor een groot contrast tussen het binnenwerk en het omslag werkt heel goed.
Een wat exclusiever voorbeeld is een boekje dat Coppens Alberts in 2005 hebben ontworpen voor de Arnhem Mode Biënnale. Het is een klein, dun boekje (A5 formaat) met selfcover. In iedere pagina van het boekje zit een deel van het logo gepreegd, dat is opgebouwd uit stippen. Door het kleine formaat, de dikte van het papier, de bindwijze en de behandeling van het papier krijgt het boekje object-achtige kwaliteiten.

Omslagen Catalogus DADA Centre Pompidou

Omslagen Catalogus DADA Centre Pompidou / Glas, Jacques Derrida / Arnhem Mode Biënnale 2005

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
In mijn eigen ontwerpen gebruik ik vaak verschillende papieren tegelijkertijd, zoals voor het jaarverslag van Musée d’Orsay. Het tekstgedeelte is gedrukt op Munken Polar. Het ongestreken, gladde oppervlak van het Munken Polar en de friswitte tint zorgen voor een karakteristieke beeldweergave en een exclusieve, natuurlijke uitstraling. Munken Polar is ontwikkeld voor offsetdruk, maar is ook geschikt voor andere druktechnieken : flexo, laser, xerografie, digitale druk, inkjet en voor preprint toepassingen. Ik vind dit een heel fijn papier, het heeft een mooie structuur en kleur en de 80 grams variant – die ik voor het financiële gedeelte heb gebruikt – is een beetje doorschijnend. Tussen de tekstkaternen van 16 pagina’s zitten steeds 4 beeldpagina’s, gedrukt op een glossy mc. Dit is enerzijds functioneel, omdat het beeld mooier is op gestreken papier en tekst prettiger leest op ongestreken papier, anderzijds vormen de glossy beeldpagina’s een welkome afwisseling met de tekstpagina’s. Het omslag is van linnen. Het was een lange zoektocht om een linnen te vinden dat solide genoeg was om zonder versteviging te gebruiken.

orday

Jaarverslag Musée d’Orsay, 2008 en 2009

Jaarverslag Musée d’Orsay 2008

Jaarverslag Musée d’Orsay

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
In de loop van de tijd heb ik een papierverzameling aangelegd die bestaat uit collecties en monsters van papierleveranciers, aangevuld met gedrukte voorbeelden, gevonden en gekocht papier. Omdat er veel verschillende papierleveranciers zijn, is het moeilijk om een totaaloverzicht te krijgen van het papieraanbod. Bovendien worden collecties voortdurend vernieuwd.

In mijn verzameling heb ik een map met ‘favorieten’, o.a. bijbelpapier, schrijfpapier en stickerpapier. Al deze papieren wachten nog op het juiste project. Op het moment ben ik in de ban van een papier dat ik in een suffe hobbywinkel heb gevonden. Het is eenzijdig gekleurd papier en het bestaat in verschillende kleuren. De voorkant van het papier is wit, maar de bedrukking van de gekleurde achterkant schijnt licht door. Het is prachtig, maar geen idee wie het produceert of distribueert. Iemand?

Interview door De Monsterkamer met Klaartje van Eijk