Wat is je favoriete papier en waarom?
Edet Ul­tra soft X-tra long 4-laags. Probeer maar.

137 Grijstinten, Johannes Verwoerd en Joris Jansen

identiteit Stimuleringsfonds, Johannes Verwoerd en Nikki van Onna

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Vorig jaar maakte ik samen met Frame Publishers een nieuw magazine over innovatie in mode, genaamd Toile (Frans voor canvas). Het magazine zoomt in op mode als fenomeen, maar ook letterlijk op textiel als materiaal. Een tijdschrift dat je aan wilt raken en waarin tactiliteit een centrale rol vervult. Op alle pagina’s werd een hele fijne structuur gedrukt. Dit leverde een bijzondere ervaring op in relatie tot de werkelijke structuur van het papier; je ziet het één maar je voelt wat anders.
Hiervoor bleek vooral de geloofwaardigheid van de afdruk het meest van belang, en niet – zoals je zou denken – de eigenlijke structuur van het papier. Als je ogen iets hebben gezien dan gelooft je hoofd dat gewoon, zelfs als je tast iets anders ervaart.

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Ik vind ideeën belangrijk. Om daar veel tijd aan te besteden heeft alleen geen zin. Het werkt alleen als secundaire bezigheid. Je moet iets anders gaan doen, een excuus bezigheid, zoals wandelen in het park. Daar springen die ideeën zo hup, uit de boom, je hoofd in.
Ik besteed veel meer tijd aan het vormgeven van die ideeën. Wanneer papier daar een rol in speelt, kan het op mijn volle aandacht rekenen. Vanuit mijn persoonlijke fascinaties ben ik echter meer bezig met thema’s zoals gewichtloosheid, veranderlijkheid, taal en kleur. Ik vind deze dingen juist mooi omdat ze ongrijpbaar zijn, net als ideeën. In dat rijtje voelt papier nogal aards.

Levende letters, adaptief lettertype, Johannes Verwoerd

Identiteit Atelier Néerlandais, Johannes Verwoerd en Nikki van Onna

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Ontwerpen is het vertalen van een idee of gedachte naar een object. Mevis en van Deursen krijgen daarom hier een denkbeeldige award. Ik heb hun werk altijd met veel bewondering gevolgd. Gewone papiersoorten op zo’n manier inzetten dat het in een groter geheel toch allemaal bijzonder wordt. Eerste klas voetbal.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Ik verlang vooral naar een vanzelfsprekender samenkomen van de fysieke wereld en het digitale domein.
Momenteel werk ik veel met Augmented Reality. Hoe mooi dat ook is, het voelt als een tussenoplossing. Ik heb daarom wel zin in de toekomst. Volgens mij gaat het alleen nog maar leuker worden; ik zie vloeibare beeldschermen voor me, geïntegreerde google glasses, en licht wat de hoek om kan, zodat je er ruimtelijke volumes mee kunt maken. Een democratische speeltuin voor iedereen met fantasie, voor iedereen die iets wil maken. Niet meer met steen, maar nu dus met licht. Veel efficiënter.
In de realisatie een technische aangelegenheid. Toch begint het met dromen. Een zware taak, maar ik doe het graag.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Ik ben opgegroeid in de Jordaan. Een buurt met kleine straatjes waar de huizen te dicht op elkaar staan. Echt vreselijk. Vlakbij de ijswinkel was een donkere smalle benedenwoning. De hele hal lag tot het plafond vol met oude kranten. Je zag de stapels steeds geler worden als je verder de woonkamer in keek. Niet om aan te zien. Hoe kwamen die mensen naar binnen? Of naar buiten? En dan elke dag. Weer. Die. Nieuwe. Krant. Een klein jeugdtrauma.

Het Poëzie Museum, Johannes Verwoerd en Twan Janssen (International Silence)

Het Poëzie Museum, Johannes Verwoerd en Twan Janssen (International Silence)

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Met een telefoon, een brievenbus en een internet-connectie kom je een heel eind.

The Vincent Award 2014, Gemeentemuseum, Johannes Verwoerd en Nikki van Onna

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik liep door het Vondelpark. Een man was een boom aan het omhelzen. Een treehugger. Hij legde uit dat in de Scandinavische traditie grote bomen of stenen een bijzondere status hebben, ze zijn er namelijk al veel langer dan jij. Het volume van een boom (of steen) vertegenwoordigt daarom een tijdseenheid van soms wel honderden jaren. Een eeuwigheid, ver voorbij wat wij kunnen ervaren in één mensenleven. Door de boom te omhelzen kom je emotioneel in contact met zo’n eeuwigheid. Een verrassend mooi verhaal.

Vanuit traditie en verleden zijn we gewend dat informatie fysieke ruimte inneemt. Dat wordt alleen wel steeds minder vanzelfsprekend. Het ‘reserveren’ van volume is natuurlijk heel mooi, zij het als verering van de inhoud. Als een soort monument. Een verzameling van woorden of beelden die zo mooi is samen, dat het voor altijd zo moet blijven. Dat bewaar je dan op een bijzondere plek, forever. Een grote boekenkast met daarin één boek. Als je je dan even niet zo chill voelt, dan ga je daar gewoon heen. Je pakt het boek en knuffelt het.

Interview door De Monsterkamer met Johannes Verwoerd