Wat is jullie favoriete papier en waarom?
Naast standaard favorieten die we vaak gebruiken (zoals Munken Print, Biotop, Reviva) houden we van papier dat een functie heeft buiten het normale ontwerp gebruik. Papier waar je blij van wordt als je het ziet, waarvan je een ongedefinieerde, doelloze zin krijgt om dingen te maken. Dit kan bijvoorbeeld een stukje schuurpapier zijn, of gekleurd gompapier, of papier dat tussen bonbons zit. Dit zou je zelfstandig papier kunnen noemen, papier dat iets is van zichzelf. Het is niet zo vaak dat je het echt kan gebruiken in een ontwerp, maar het is meer dat we het verzamelen, dat we het graag om ons heen hebben. We houden daarom ook van papierboekjes, monsterboekjes.

Boekje met boterhampapier

Boekje met gekleurd papier

Kunnen jullie een voorbeeld geven van een ontwerp dat jullie hebben gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Af en toe kunnen we zulk soort ‘sprekend/zelfstandig’ papier gebruiken in een ontwerp, zoals bijvoorbeeld Pantserkraft in een boek voor kunstenaar Rob Voerman. Dit is bruin inpakpapier, eigenlijk niet bedoeld voor offset druk. We hebben het gebruikt als omstekers om de katernen heen. Het ontwerp liep gewoon door alsof er niks aan de hand was. Dit gaf een botsing tussen de wereld van mooi wit papier (Go Matt) met full colour afbeeldingen en ruw/armoedig bruin papier met zwart wit afbeeldingen. Dit was de basis voor ons ontwerp van dit boek, verder hoefden we niet veel meer te doen.

Rob Voerman, Aftermath, 2010 Papier: Pantserkraft 80 gr, Munken Print White 100 gr, Go Matt 135 gr (binnenwerk), Sulfaatkarton 300 gr (omslag), Pantserkraft (stofomslag)

Rob Voerman, Aftermath, 2010 Papier: Pantserkraft 80 gr, Munken Print White 100 gr, Go Matt 135 gr (binnenwerk), Sulfaatkarton 300 gr (omslag), Pantserkraft (stofomslag)

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die jullie maken? Besteden jullie veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Soms is de papierkeuze bijna een inhoudelijke keuze (meer dan een soort modieuze keuze, van: hoe voelt het, welke kleur heeft het), dan zijn we op zoek naar iets dat hoort bij een bepaalde wereld. Papier met een sfeer, dat iets meeneemt (hoewel je soms natuurlijk ook neutraler papier nodig kan hebben). De naam speelt dan ook een rol, hoe het papier heet zegt vaak al veel. Het is fascinerend om catalogi van papierfabrikanten te lezen:

• sulfaatkarton
• courantpapier
• bankpost
• kringlooppapier
• boekverpakking
• bruinpak
• romandrukpapier
• kopieerpapier
• vetdicht papier

We vinden het dan ook jammer dat papieren steeds vaker (lelijke) bedachte merknamen hebben. Ook storend is dat namen zo vaak veranderen, dat kan heel verwarrend worden.

Kunnen jullie een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze jullie aanspreekt?
We zijn verzamelaars van speciale oude boekjes, schriftjes, vaak van anonieme ontwerpers, waarbij (vreemd) papier samengaat met speciale druktechnieken/ kleuren. Daarnaast vinden we boeken van Mevis en Van Deursen inspirerend, ze maken eigenlijk altijd hele specifieke papierkeuzes in hun boeken, ze gebruiken het vaak om een inhoudelijke structuur aan te brengen.

Chinese kalender van heel dun, goedkoop papier, waardoor data doorschijnen (waarschijnlijk onbedoeld, maar heel geslaagd).

Zijn er dingen die jullie missen in het huidige aanbod van papier?
We vinden het jammer dat veel papier verandert en verdwijnt, waardoor er steeds minder te kiezen valt.

Wat is jullie grootste frustratie op het gebied van papier?
Anders dan bij andere gebieden, zoals bijvoorbeeld lettertypes die je steeds beter leert kennen door gebruik, verandert de wereld van papiersoorten snel, waardoor je er nooit echt vat op krijgt. Het lukt ons niet om een goede papiercollectie op te bouwen. We maken zelf mappen met papier, gesorteerd op binnenwerk gestreken, ongestreken en omslag, maar het is elke keer weer opnieuw veel werk als je papier wil gaan uitzoeken (bellen, monsters opvragen etc.). En de mensen met echt gevoel en verstand van papier verdwijnen (bij papierfabrikanten/handelaars), steeds vaker komt het voor dat je met iemand aan de telefoon zit die jou niet begrijpt, die alleen gewend is standaarden te leveren.

Eigen verhuisbericht op standaard gekleurd papier, 2014

Eigen verhuisbericht op standaard gekleurd papier, 2014

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Niet zo makkelijk (zie vraag hierboven). Het is wel een fijn idee dat de Monsterkamer bestaat, dat maakt het al makkelijker.

Hoe zien jullie de toekomst van papier?
Als je ons dit een jaar geleden had gevraagd hadden we misschien gezegd dat papier, drukwerk, en dan met name het papieren boek steeds meer een niche wordt en dat de digitale wereld de informatie steeds meer zal gaan overnemen. Maar sinds we zijn betrokken bij een project over digitaal publiceren (digital publishing toolkit van het Institute for Network Cultures) waarderen we vreemd genoeg het papieren boek nog meer. E-books lijken de toekomst maar er is nog weinig mogelijk op het gebied van vormgeving en de bestandsformaten zijn maar kort houdbaar. Wat dat betreft is een papieren boek toch een hele goede uitvinding.

Geboortekaartje, zeefdruk op dun grijs karton, 2014

Interview door De Monsterkamer met Meeusontwerpt