Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.

Wat is je favoriete papier en waarom?
Mijn favoriete papier was Reference. Het is dun, valt vloeiend, het is zijdezacht, is niet wolkig en is mooi van toon: niet te wit, en niet te geel, het blijft niet zweven als je er doorheen bladert. Toen ik het voor het eerste gebruikte in 2004, kreeg ik meteen te horen dat ik er niet verliefd op mocht worden omdat het niet meer gemaakt werd. In 2009 maakte ik een boek en toen bleek de (andere) drukker/uitgever nog wat pallets achter gehouden te hebben. Zo heb ik nog een tweede boek met dit papier gemaakt.

Ophelia, boek op 70 grs Reference, 2009

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Voor het adviesverslag van de Amsterdamse Kunstraad dat ik in 2004 maakte, heb ik dit Reference papier gebruikt. Ik had voor dit verslag de wens om een boek te ontwerpen dat – ondanks de enorme hoeveelheid aan informatie – een lichte, haast vloeibare vorm zou krijgen. De papiersoort maakte dat je het boek zelfs kon oprollen.

Hoe kies je het papier voor een bepaalde opdracht? Wat zijn de afwegingen die je hierin maakt?
Ik stel het uitzoeken van een papiersoort voor boeken altijd vreselijk uit. Ik ben er in zekere zin ook bang voor: het is heel bepalend voor het totale ontwerp. Ik kom altijd in een serie kill-your-darlings terecht waar ik van te voren verschrikkelijk tegen op zie. Vind je het perfecte papier, wordt het niet meer geleverd, of niet op tijd of op het verkeerde formaat. Ik krijg er de zenuwen van. Mijn papierfeitenkennis is erg beperkt. Ik ontwerp nooit met een papiersoort uit een collectie in gedachten. Ik heb een paar kasten vol verschillende soorten papier in oplage dat ik her en der opgescharreld  heb. Dit papier is de basis voor het schetsontwerp. Als het ontwerp eenmaal goed is gekeurd, moet ik een juist equivalent te vinden. Ik laat me graag adviseren, soms door papiervertegenwoordigers, maar meestal door de drukker zelf. Het ligt natuurlijk aan welke drukker je mee kan werken. Maar ik vind het fijn om rechtstreeks met hen te overleggen. Ik probeer zo specifiek mogelijk uit te leggen wat ik voor ogen heb, hoe het moet aanvoelen, hoe het moet schitteren of dof moet zijn, dat het niet mag piepen tussen mijn vingers, neem voorbeelden mee van rare papierrestjes of oude boeken die ik heb liggen, en laat mij vervolgens vertellen wat er in de buurt komt. Het eindigt vaak met een enorme opluchting dat er tóch iets gevonden is.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Meeste inspiratie haal ik uit oude boekjes en ander drukwerk dat de tand des tijds heeft overleefd. De mooiste dingen vind ik bij verregende kraampjes op Koninginnedag of per ongeluk onderweg tussen het oud vuil.

Waar haal jij je papier?
Vroeger nam mijn vader me mee naar De Papiertoko in Enschede. Een loods vol stapels en stapels onberekenbare papiersoorten, die je op maat kunt laten snijden en per kilo afrekent. Tijdens mijn studie kwam ik er achter dat het nog bestond. Tegenwoordig laad ik regelmatig een auto vol. Er komen meestal hobby-mensen strookjes gekleurd papier kopen. Voor mij gaat dat met tientallen kilo’s tegelijk. Ik bind er dummy’s mee die als schetsontwerp mee naar de klant gaan. Ik maak er dingen mee in kleine oplage. Ik zeefdruk er posters op, of vrienden komen papier halen als deadlines en winkeltijden niet met elkaar overeen komen. Ik vind eigenlijk dat elke grafisch ontwerp student er naar toe moet met en briefje van 20. Maar goed, voor mijzelf komt het neer op verknocht raken aan een vintage papiersoort waarvoor moeilijk een equivalent te vinden is.

Lesboekjes, schriftjes die ik maakte voor studenten – papier van de Papiertoko

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonster en/of collecties te komen?
Voor mij zijn mijn papiercollecties komen aanwaaien. Toen ik vers uit school een paar boekenprijzen won, werden ze me aangeboden. Pas later besefte ik dat niet iedereen er zomaar aan kon komen.

Schrank8, gezeefdrukte poster voor Schrank8 Home Gallery, papier van de Papiertoko

Interview door De Monsterkamer met Hansje van Halem