Wat is je favoriete papier en waarom?  Dat kan ik niet benoemen. Papier wordt vaak pas bijzonder op het moment dat het een relatie aangaat met het onderwerp. Soms kan dat heel letterlijk zijn, maar vaak laat het zich niet heel duidelijk benoemen en gaat het meer om een intuïtief gevoel.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Afgelopen december heb ik deelgenomen aan een kunstproject in India. In samenwerking met kunstenaar Jeroen van Westen hebben we het idee opgevat om zijn kunstproject ‘Inverse’, over Indiase stepwells, in zijn geheel in India te gaan uitvoeren. Het ging om foto’s, videokunst en de productie van een bundel van twee kunstboeken. Om te onderzoeken of dit allemaal een haalbaar verhaal zou worden ben ik destijds gestart met het zoeken naar een papiergroothandel uit India. Om alle complexiteiten vanuit Nederland goed de baas te kunnen, ben ik begonnen met de papierkeuze. Als deze bekend is dan heb ik de basis in ieder geval helder. De keuze is toen gevallen op papiergroothandel Kyoorius. Die werd ook onze intermediair in de zoektocht naar een geschikte drukker. Het offerte-traject en de afstemming verliep erg soepel. Echter, India is een complex land en op het moment dat je doorkrijgt dat ‘no problem, sir’ betekent dat je nog even goed moet doorvragen en dat ‘two minutes, sir’ eigenlijk gelijk staat aan ‘ergens in de toekomst’ dan kun je een beetje gaan schakelen. Het boekwerk is qua afwerking/bindwerk kwalitatief niet zo goed geworden als wanneer we het boek in Nederland hadden laten produceren. Maar dat wisten we bij voorbaat en dit risico hebben we genomen. De charme van het werken in India vlakt de mindere kwaliteit uit. Het maakt ook duidelijk hoeveel expertise en vakmanschap er in Nederland is.

Kunstbundel: Inverse
Omslag: Kyoorius GardaPat Kiara 250 grs, binnenwerk: Kyoorius GardaPat Kiara 115 grs

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier? Ontzettend belangrijk! Als de opdracht zich er goed voor leent, probeer ik te zoeken naar een extra dimensie in het ontwerp door een passend papier te kiezen op een mooi formaat. Bij mij begint het ontwerpproces vaak niet met gelijk achter de computer te duiken. Ik wil eerst helder krijgen wat de kern van het ontwerp moet zijn. Als ik dit scherp heb, bespreek ik het gelijk met mijn papieradviseur. De dialoog die vervolgens ontstaat, vind ik een interessant proces en het helpt mij om richting te geven aan het ontwerp. De keuze van papier en het ontwerpproces gaan dus altijd gelijk op. Een ander voordeel is dat ik er zo snel grip op krijg en ook weet of ik financiëel niet uit de bocht vlieg. In een tijd waarin drukwerk steeds meer een luxe product is, kan ik het geld maar één keer uitgeven. Met deze werkwijze weet ook de opdrachtgever direct wat hij kan verwachten.

Uitnodiging: Kunstwerk Piet Slegers, Wilhelminaring
Mirricard Zilver 0,3 mm

Uitnodiging: Kunstwerk John Körmeling, Wilhelminaring
200 grs Go Matt

Kunstwerk John Körmeling, Wilhelminaring

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt? Het boek Yonder van Marnix Goossens, ontworpen door Remco van Bladel. Toen ik dit boek voor het eerst zag was ik gelijk verkocht. De afweging van papiersoorten, combinatie van kleuren en fotografie, opbouw van de beelden, het stofomslag. Een echte pageturner op designniveau. Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier? Wat is missen? Als er een herdruk komt voor een boek dan is het natuurlijk ronduit irritant dat een specifieke papiersoort niet meer voorhanden is. Maar dat gaat niet veranderen dus frustraties daarover zijn zinloos. Ik heb er soms weinig moeite dat er minder te kiezen valt. Want ik heb weleens naar een complete papiercollectie gekeken en dan voelde het toch een beetje als kiezen uit de iets te uitgebreide menukaart van de locale pizzeria. Het enige wat echt jammer is, is dat die papieren met zulke unieke en specifieke eigenschappen het eerst verdwijnen….het zou niet moeten mogen… Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier? Voor veel opdrachtgevers kost het moeite om in te zien dat het papier wezenlijk onderdeel is van het ontwerp. Door een digitale benadering van opdrachten, verhouden ontwerpopgaves zich voor de opdrachtgever vaak al snel alleen maar tot vormgeving op een computerscherm. Tactiliteit van papier, gewicht en formaat zijn daarmee snel ‘ogenschijnlijk’ onzichtbare elementen van het ontwerp en vormen daarmee eerder een sluitpost van de opdracht in plaats van een vertrekpunt. Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen? Makkelijk. Als je veel drukwerk doet en dus een partij bent, zit je in het vizier van papierleveranciers en dus in het ‘systeem’. Ik heb alleen geen flauw idee hoe dat is voor bijvoorbeeld recent afgestudeerde ontwerpers. Mooie papiercollecties kosten geld en die zullen dus minder snel aangeboden worden. Maar een telefoontje naar een drukker dan wel papierleverancier is zo gemaakt. Zij zijn altijd erg toeschietelijk en bereidwillig om mee te denken.

Uitgave: Going Down
Omslag: Trucard-o-felt 260 grs, binnenwerk: Elementa Opaque 60 grs

Hoe zie je de toekomst van papier? Eigenlijk wel goed. Met bevriende ontwerpers zijn we de laatste tijd veel in dialoog over wat het gedrukte woord eigenlijk nog inhoudt. Informatiestromen nemen alleen maar toe en iedereen heeft wel wat te melden. Dit maakt het online vaak moeilijk om het kaf van het koren te scheiden. Wanneer iemand echt aandacht aan een bepaald onderwerp heeft gegeven, neem je er de tijd voor. Boeken, en daarmee dus ook het gebruik van papier, zullen daar naar mijn mening een belangrijk onderdeel van blijven. Volgens mij werkt het bij een mooie uitgave net als bij dierbare muziek. Die wil je voor altijd bij je dragen en dus aanschaffen.

Uitgave: Zaden en sporen, Orientarium Nieuw Hoornwijk NFI
Omslag: Kraftliner 275 grs, binnenwerk: Munkenprint white 115 grs, Elementa Opaque Pigmented 60 grs

Zaden en sporen, Orientarium Nieuw Hoornwijk NFI

Uitgave: Erfgoed of innovatie, de toekomst van het orkestbedrijf
Stofomslag: Natural Evolution white 120 grs, omslag: Sirio Pearl blend Black/Bronze 260 grs
Binnenwerk: Maxioffset 120 grs, Woodstock giallo gekleurd gerecycled offset 110 grs

Erfgoed of innovatie, de toekomst van het orkestbedrijf

Erfgoed of innovatie, de toekomst van het orkestbedrijf

Erfgoed of innovatie, de toekomst van het orkestbedrijf

Interview door De Monsterkamer met Eloi Koster