Wanneer ik een bijzonder boek, brochure of tijdschrift in handen heb, kan ik me vaak niet bedwingen om even m’n neus erin te steken en de geur van inkt en papier op te snuiven. Heerlijk. Het vasthouden van een gedrukt product, helemaal als we het zelf hebben mogen maken, geven mij een trots en rijk gevoel. In de lange keten van mensen in het grafisch proces, hebben wij het uiteindelijk tot een echt, tastbaar product mogen maken.

Helemaal mooi is het als we ook nog betrokken zijn geweest bij de uitvoering en de papierkeuze. Vaak krijgen we de vraag voorgelegd wat het ‘meest milieuvriendelijke’ papier is voor een bepaalde toepassing. Het blijft iedere keer lastig en jammer ook dat die vraag niet in één zin te beantwoorden is. Onze insteek is daarom ook meestal; wat vind je mooi en wat is de toepassing? Meestal blijven er dan een 2 a 3 soorten over en daarvan kunnen we de aspecten van duurzaamheid bekijken: de oorsprong van de vezels, de samenstelling van het papier, uit welke fabriek het komt en welke certificaten van toepassing zijn.

IPA-vrije pers
Lange tijd was milieuvriendelijk drukwerk gedrukt op 100% grijs gerecycled papier met zo weinig mogelijk inkt, het liefst in zwart. Wij als Ecodrukkers, vonden het belangrijk om het hele drukproces te bekijken: hoe komt de inkt op het papier en wat kunnen we doen om de hoeveelheid schadelijke stoffen zo klein mogelijk te houden. Heidelberg introduceerde toen de eerste IPA-vrije pers, de Ecocolour. IPA is de afkorting voor isopropyl-alcohol, een oplosmiddel dat schadelijk is voor mens en milieu. Bij veelvuldige blootstelling aan IPA kun je zelfs ziek worden. Waarom zo’n mooie ontwikkeling als de Ecocolour niet omarmen terwijl de mogelijkheden er zijn? Dat hebben we gedaan en deze pers is ook heel geschikt om met inkten op plantaardige basis te werken. Omdat je geen IPA gebruikt ontstaat er een strakkere rasterpunt en dus meer kleurkracht. Alleen maar voordelen. Daarnaast hebben we ook een chemievrije voorbereiding, dus geen afvoer van fixeer en ontwikkelaar meer.

Inkten op plantaardige basis
In het begin waren er alleen full colour inkten op plantaardige basis te verkrijgen. Daarom we een inktmengmachine aangeschaft, waar we alle pms-en in bio mee konden mengen. PMS kleuren zijn nu wel in bio verkrijgbaar, maar de fluorinkten nog niet.
Dat kan soms wel een dilemma zijn. Fluorkleuren zijn namelijk best gewild. Er was ooit een ontwerpbureau dat voor een dierenstichting met duurzame inslag een huisstijl ontwikkeld had met verschillende fluorkleuren, ook in volvlak op de achterzijde. In dat geval hebben we de klant ervan bewust gemaakt dat daarvoor extra persdoorgangen nodig zijn en dat de fluorinkt in volvlak niet op plantaardige basis verkrijgbaar is.

Verminderen van waste
Ecodrukkers staat voor het verminderen van waste. Waste in het productieproces, maar ook waste in communicatie. De nieuwe digitale technieken maken het ons gelukkig mogelijk om naar steeds kleinere doelgroepen te communiceren. We gaan steeds meer toe naar communicatie op individueel niveau. Ook in drukwerk. Gelukkig hoeft dat niet ten koste te gaan van kwaliteit. Moderne digitale technieken zorgen ervoor dat we grafische producten uniek kunnen maken voor elke ontvanger. En dat kan op vele mogelijke papiersoorten. Door één op één te communiceren is de kracht van de boodschap effectiever en veroorzaken we minder waste.

Een mooi voorbeeld daarvan is een prestigieuze uitgave die we momenteel maken voor het Nederlandse Bomencentrum met als titel FIFTY FIFTY.
Een prachtig geïllustreerd boek waarin wetenswaardigheden over bomen worden afgewisseld met informatie over historische Volvo modellen. Dit is het type projecten waarop Ecodrukkers is ingericht. De opdrachtgever had behoefte aan:
– Ecologische productie (IPA vrij, CO2 neutraal, FSC gecrediteerd)
– Web to Print applicatie voor o.a. Volvo dealers waarmee ze hun eigen voorwoord en bedrijfsinformatie kunnen opmaken en personaliseren.
– Hybride uitvoering (offset in combinatie met digitaal drukwerk)
– Logistiek (opslag, fulfilment en verzending)
– Op de doelgroep afgestemde marketingmaterialen (no-waste filosofie)

Om de waste in de productie te verminderen wil je optimaal gebruik maken van het gebruikte papierformaat. Bij grote oplagen bestellen we papier exact op het formaat wat we nodig hebben, maar bij kleinere oplagen kopen we standaardmaten en houd je soms ruimte over. Dan is het een goed idee om de ongebruikte ruimte op een drukvel ter beschikking te stellen aan mooie initiatieven. Voor onze relatie Green Graffiti bijvoorbeeld drukken we  folders in een lange strook op plano vellen waar nog ruimte is. Wij snijden ze schoon en Green Graffiti vouwt de folders zelf. Leuk, we worden er beiden beter van!

Ecolaminaat
Meerkosten kunnen er de oorzaak van zijn dat er toch niet altijd voor 100% voor duurzaam gekozen wordt. Tegenwoordig is er bijvoorbeeld ook glans- en matlaminaat in een eco-uitvoering te verkrijgen. Kwalitatief net zo mooi en goed als het traditionele laminaat, maar wel fors duurder. Omdat het verschil dan niet echt zichtbaar is, wordt in veel gevallen toch het goedkoopste alternatief gekozen.

Papier op basis van mineralen
De laatste maanden hebben we ook ervaring opgedaan met papiersoorten vanuit alternatieve bronnen zoals het GaiaKraft, een stonepaper. GaiaKraft is een boomvrij papier en bestaat voor 80% uit mineralen. Het is geproduceerd zonder gebruik van water of bleekmiddelen. Bijkomend voordeel is dat het vuil en waterafstotend is. Het drukt mooi uit en er zijn leuke toepassingen voor te vinden zoals de struinwaaier die we voor IVN Deventer maakten.

Petra de Boer, Ecodrukkers
www.ecodrukkers.nl