Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.

Wat is je favoriete papier en waarom?
Het is interessant te bedenken waarom mensen een bepaald papier mooi vinden. Ontwerpers vinden ongestreken vrijwel altijd het mooist. Terwijl de klant vaak gestreken kiest omdat daar (terecht) de kleuren beter op uitkomen. Als mensen nog nooit over papier nagedacht hebben dan is het vaak ‘hoe glimmender hoe beter’. Misschien omdat ze ongestreken met goedkoop of kopieerpapier associëren. In mijn gestencilde eindexamenproject uit het jaar 2000, gebruikte ik recycled, grof papier. Ik weet nog dat ik er een compliment over kreeg van mijn extern-examinator Vincent van Baar. Ik was verbaasd, het was nooit een bewuste keuze geweest. Het was het enige papier dat de vette inkt kon opzuigen. Toen we een half jaar later samenwerkten bij Studio Dumbar, leerde ik pas over papiersoorten en hoe je papiermonsters kon beoordelen. Ik weet nog dat we onderstaande A0 poster voor Pulchri Studio, vanwege het organische karakter van het ontwerp, op ongestreken papier in 4 PMS kleuren lieten drukken. Ontzettend grappig vind ik, omdat dat nu ondenkbaar zou zijn.

Poster Pulchri Studio. Dennis Koot voor Studio Dumbar

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
De subjectieve elementen in mijn ontwerpen beoordeel ik veel vanuit mijn buik. Het klinkt vast niet intellectueel gewichtig, maar ik wil graag dat mijn ontwerpen ook een beetje ‘lekker’ zijn. Sommige papiersoorten voelen lekkerder aan dan anderen. Voelen is een belangrijk zintuig. Het kan bij mij voor opwinding zorgen, bijna als fetish-gevoelens. En wat is dan lekker? Ja, dat kan verschillen maar ik houd niet van heel subtiel. Ik ontdekte bij Dumbar een bepaald papiergevoel van drukwerk waar ik lang naar heb zitten zoeken in de verschillende Proost&Brandt- en BührmannUbbens collecties die er waren. Later bleek dat ik gek was op het gevoel van een ordinair matlaminaat…

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Ik houd ervan om versterking te veroorzaken door twee uitersten tegen elkaar aan te zetten. Voor de omslag van het boek Es Geht Auch Ohne dat ik samen maakte met kunstenaar Ton of Holland, kozen we voor een sobere, zwart-witte buitenkant van ongestreken papier. De binnenzijde van de omslag was knalroze met een ultraglans-laminaat erover. De weinige tekst die het boek had, stond in het omslag. De rest bestond uit 92 aquareltekeningen. De omslag hield deze tekeningen, random vergaard, bijeen als een portfolio-mapje.

Es Geht Auch Ohne in samenwerking met Ton of Holland.

Es Geht Auch Ohne in samenwerking met Ton of Holland

Elk boek had een verschillende volgorde en ander omslag. We vonden Caxton crèmewit 90 g/m2 een papier dat het dichtst bij echt aquarelpapier kwam. Om de randen dezelfde uitstraling als handgeschept aquarelpapier te geven zijn de pagina’s uiteindelijk niet met een mes schoongesneden, maar het hele binnenwerk in één keer met een decoupeerzaag. Dit alles zorgt dat dit boek veel contrasten kent. We wonnen er een European Design Award mee.

Es Geht Auch Ohne in samenwerking met Ton of Holland

Es Geht Auch Ohne in samenwerking met Ton of Holland

Es Geht Auch Ohne in samenwerking met Ton of Holland

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Een aantal jaar geleden vond ik in Berlijn een flyer. Het ontwerp was erg mooi en dat werd nog versterkt door het papier dat heerlijk aanvoelde. Een soort synthetisch gevoel door het gefabriceerde reliëf erin. Thuis gekomen heb ik zitten googelen, de ontwerpers hadden hun naam er niet op gezet. Ik kwam uit bij Studio Nagelprobe uit Berlijn. Na een mailtje met complimenten en mijn vraag over het papier, bleek dat dit papier Grenita heette en van Igepa Duitsland is. Ik heb het gelijk ook gebruikt, voor de omslag van het boek I’ll Stay By Your Side Anyway met mijn eigen affiches, uit 2017. Ik dacht dat Grenita een grote hit zou gaan worden, maar ik heb het daarna nooit meer gezien of gevoeld. Het binnenwerk hiervan is schitterend fullcolour gedrukt in rotatiedruk door drukkerij Rodi. Op krantenpapier dus.

I’ll Stay By Your Side Anyway door Dennis Koot

I’ll Stay By Your Side Anyway door Dennis Koot

I’ll Stay By Your Side Anyway door Dennis Koot

I’ll Stay By Your Side Anyway door Dennis Koot

I’ll Stay By Your Side Anyway door Dennis Koot

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Ik krijg geen papier-updates per post meer, of bezoek van leveranciers of drukkerijen, zoals vroeger. Hierdoor heb ik het gevoel niet echt goed op de hoogte te zijn van de laatste allerlaatste trends in papier (als deze er zouden zijn). Als ik iets opvang van papiervernieuwing zit dat vooral in het duurzamer maken ervan.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Ik raak niet vaak gefrustreerd door papier. Soms is het jammer als papier niet in een bepaald gramgewicht te vinden is.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Ik ben eerlijk gezegd nog nooit naar De Monsterkamer geweest. Voorheen ging ik vaak neuzen bij drukkerij Ando. Dat was echt geweldig. Je mocht altijd langskomen en vragen stellen, of zolang je wilde in hun collectie boeken en papier kijken. Dat was echt inspirerend. Met het verdwijnen van Ando, en heel veel andere drukkerijen, is deze kennis veel minder voorhanden of zelfs verdwenen. Toch ben ik momenteel weer bezig met een boekontwerp en ook hier wil ik gaan zoeken naar geschikt papier. Na straks wat zoeken, mailen en bellen ben ik hopelijk weer bij met waar ik het precies kan vinden.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Soms wat somber. De studenten waaraan ik lesgeef willen ook nog het liefst met papier werken maar als ik vraag of ze boeken of tijdschriften kopen blijft het lang stil… Zelf koop ik ook veel minder tijdschriften dan 15 jaar geleden. Er zijn nu andere en makkelijkere informatiedragers. Als drukwerk dan toch een voorsprong hierop zou kunnen hebben, dan is dat het ‘lekkere’ en voelbare van papier, waarin ik het in dit interview over had.

Interview door De Monsterkamer met Dennis Koot