Sinds 2011 interviewt De Monsterkamer ontwerpers over papier. Wat is hun favoriete papier, wat zijn hun inspiratiebronnen en hoe zien zij de toekomst van papier? De vragen zijn steeds dezelfde, de antwoorden verrassen.

Wat is je favoriete papier en waarom?
Papier is voor mij wel echt context gebonden; lastig om er één te kiezen. Maar natuurlijk heb ik wel mijn favorieten. Zo zou ik heel graag een keer met Bengali Bengali is 100% gerecycled ongestreken papier in gekleurd offset in prachtige pasteltinten.  willen werken. Dat is 100% gerecycled ongestreken papier in prachtige pasteltinten. Er zitten in het papier allemaal kleine stipjes en oneffenheden, die het een beetje een rauw karakter geven. Ik houd er van als papier iets verrassends heeft, dat geeft je project net iets extra’s. Zo ben ik ook mega fan van de Gmund Action Gmund Action is een houtvrij, gekleurd, tekst en omslagkarton in de gramgewichten 300, 310 en 430 g/m2 (per kleur verschillend), met een fijne micropersing en oppervlaktebewerking voor een iriserend effect. Gmund Action is in de massa gekleurd en verkrijgbaar in opvallend schokkende kleuren. serie; de felle kleuren en uitstraling van het papier passen heel erg goed bij mijn werk. Daar wil ik binnenkort uitingen voor mijn eigen huisstijl mee gaan maken. Ik kwam het voor het eerst tegen in een klein haute couture boutique in Wenen: op slag verliefd! En ik werk heel graag met een ongestreken offset (liefst 100% gerecycled), om daarmee de impact op het milieu zo klein mogelijk te houden en ik hou van een rauwe natuurlijke uitstraling en tactiliteit. Ook de Curious Collection Curious Collection® heeft vernieuwen in het DNA zitten en biedt ontwerpers unieke en gedurfde papiersoorten. Arjowiggins Creative Papers’ meest iconische assortiment bevat verschillende afwerkingen en kleuren; het zijdezachte Curious Skin, het tactiele Curious Touch, het brede kleurenpallet van Curious Translucents en Curious Metallics en het ongeëvenaarde Curious Matter dat aanvoelt als een versmelting tussen zijde en zand. en Colorplan Eind jaren ’60 werd de kleurentelevisie geïntroduceerd. Geïnspireerd door deze kleurexplosie startte G.F. Smith met het ontwikkelen van Colorplan, een range gekleurd papier bestaande uit 55 kleuren en 8 gramgewichten. horen in mijn lijstje. En Gmund Cotton 600 g/m2 Linen Cream,Gmund Cotton is een houtvrij, wit en gekleurd, ongestreken tekst- en omslagpapier en -karton met een hoge opdikking (2.0) en een mat oppervlak. Het is gemaakt van 100% katoen voor een buitengewone zachtheid en haptische sensatie. katoenpapier leent zich erg mooi voor letterpress en kleur op snee en voelt ook fijn.

Nieuwjaarskaart voor 2020. Holografische foliedruk op Gmund Cotton 600 g/m2. Fluor rood ‘kleur op snee’ en 1 pms kleur op de voorzijde. Gedrukt door Letterpers Amersfoort.

Nieuwjaarskaart voor 2020.

Nieuwjaarskaart voor 2020.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Moeilijk kiezen! Ik moet denken aan de poster die ik heb geprint op holografisch papier. De print zelf is zwart/wit en het holografische papier geeft de poster een bijzonder effect. De poster heb ik ontworpen voor de lezingenserie In de Maak – georganiseerd door het Lectoraat van de Kunsten van ArtEZ University of the Arts. In deze serie komen kunstenaars en ontwerpers vertellen over hun werk in de context van artistic research. Voor deze editie kwamen Broersen & Lukács spreken. Zij maken video-installaties die de suggestie geven van een driedimensionale wereld, maar maken hiervoor gebruik van platte digitale beelden. Deze surrealistische wereld voelde voor mij goed passen bij het holografische papier. Als een soort reflectie op het hedendaagse nu, met een vervreemdend element eraan dat hij van kleur verandert in de hoek waar je ernaar kijkt.

A1 poster voor In de Maak III/V. Geprint met een flatbed printer op holografisch papier (uit papierwinkel met restanten).

A1 poster voor In de Maak III/V.

Een ander project waar ik aan moet denken, is het boek wat ik heb gemaakt voor de Bachelor Docent Dans van ArtEZ. Hierbij heb ik gewerkt met verschillende papiersoorten, wat het boek een uitgesproken uitstraling geeft.

Boek voor ArtEZ Bachelor Docent Dans. Met Pop’Set Storm Grijs 120 g/m2, Cyclus Offset 115 g/m2, Fluor geel 100 g/m2 en Keaykolour Graphite 300 g/m2. Geproduceerd door DPN Rikkenprint. Foto’s door: Masha Bakker

Boek voor ArtEZ Bachelor Docent Dans.

En bijvoorbeeld het papier van de flyer voor Arnhem Klimaatbestendig. Deze is gedrukt op groeipapier, wat ontzettend goed past bij de inhoud en het doel van het project: de stad groener maken.

Flyer voor Arnhem Klimaatbestendig op Groeipapier weidemix 240 g/m2 – GVO drukkers

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Aan papier – of eigenlijk überhaupt materiaalkeuze – besteed ik altijd tijd en aandacht. Heel graag zelfs, er zijn zoveel mooie papieren en opties! Die allen een belangrijk onderdeel vormen van je ontwerp en het uiteindelijke object wat je maakt. Hoeveel tijd ik eraan besteed verschilt wel per project, en ook waar je de focus legt. Zo is voor het ene project de esthetiek en de tactiliteit van het materiaal heel belangrijk en heeft het veel fysiek onderzoek nodig, en voor het andere project staat de impact op het milieu centraal. De zoektocht naar papier voor een project schommelt een beetje tussen werelden: van uitgesproken en nauwkeurig onderzocht papier, naar ‘goedkoop standaard’ maar wel mooi, naar milieuvriendelijker papier met een natuurlijke uitstraling.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Eén van mijn lievelingsboeken is het boek van Sophie Calle, M’As Tu Vue?, uitgegeven in 2003 en ontworpen door Atalante/Paris. Het boek bestaat uit zes verschillende papiersoorten: ruw ongestreken lichtgrijs papier wisselt af met een gladdere houtvrij offset, glossy papier, en kleine omstekers op enkelzijdig gestreken papier. Af en toe verschijnt er een roze ruw ongestreken pagina met een minimalistische schreefletter. Dit in combinatie met aansprekend en rijk beeldmateriaal, maakt dit voor mij een heel mooi boek waarin de papierkeuze van grote meerwaarde is.

Sophie Calle, M’As Tu Vue? Uitgever: Penguin Distribution.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Voor een project ben ik een keer op zoek geweest naar enkelzijdig gekleurd fluor papier op groot formaat. Vrij specifiek, maar die konden zowel ik als de drukker niet vinden (alleen A4 formaat). En verder mis ik eigenlijk niet per se iets, ik word nog regelmatig verrast met nieuwe soorten en oplossingen.

Artez bachelor study guide. Soporset Premium Offset 100 en 170 g/m2. Gedrukt in 4 Pantone kleuren door Coers & Roest. Foto’s door: Barbara Medo

Artez bachelor study guide.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Dat er vaak vanwege budget wordt gekozen voor meer simpele en standaard oplossingen. En dit geldt niet alleen voor papier, maar ook bijzondere afwerkingen of drukmethodes. Wat ik helemaal begrijp, maar het is wel jammer als er dat soort keuzes gemaakt moeten worden omwille van budget. Maar gelukkig is dit niet altijd het geval. Ik ben ook heel erg blij met de ontwikkeling dat je als ontwerper ook bijzonder papier direct bij papierleveranciers kunt bestellen in kleine oplages, zoals bij Gmund en Christiaan Janssen (Colorplan). Dit zorgt dat ik heel makkelijk proefjes kan maken en bijzondere uitgaves in een kleine oplage (eventueel zelf) kan produceren. Zoals de visitekaartjes voor Future Based. Een deel van de productie heb ik in de studio gedaan, zodat het daarmee in het budget paste.

Visitekaartjes voor Future Based, geprint op Munken Polar 240 g/m2 en gecombineerd met gekleurde transparante folies.

Visitekaartjes voor Future Based.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Tot nu toe heb ik het zelf als makkelijk en heel prettig ervaren. Antalis en Papyrus staan altijd klaar voor het opsturen van samples en het geven van advies en hebben mij goed voorzien van een sterke basis papiercollectie. Jet van der Grient van Antalis komt zo nu en dan langs op de koffie en verrast mij dan weer met mooie nieuwe samples en drukvoorbeelden. En we kunnen dan ook altijd even inspirerend bijpraten over de sector en wat er speelt. Bij De Monsterkamer heb ik vrij kort geleden ook een hele toffe en inspirerende presentatie van G.F Smith bijgewoond: inclusief super mooi ontworpen papiersamples die ik mee mocht nemen.

Visitekaartjes voor JMT Management. 700 g/m2 Colorplan Amethyst. Voorzien van een witte foliedruk en goudfolie op snee. Gedrukt door Miss Letterpress.

In4nite Leporello. Maxi Offset 300 g/m2. Gedrukt in full color + PMS fluor. Gedrukt door Zwaan printmedia. Dit project heeft een European Design Award 2019 gewonnen. Foto’s door: Barbara Medo

In4nite Leporello.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Ik zie en hoor wel dat de industrie verandert en de vraag kleiner wordt. Een van de gevolgen is dat het aanbod daarop ook kleiner kan gaat worden. Zo is één van mijn favoriete soorten, Cyclus Offset, er nog niet zo lang geleden vanwege faillissement uitgegaan. Super zonde! Tegelijkertijd zie ik ook dat er andere manieren van papier maken ontstaan die een kleinere ecologische voetafdruk hebben, zoals papier van landbouwafval. Dat zijn mooie ontwikkelingen vind ik. Als ontwerper – en überhaupt als mens in deze tijd – vind ik het belangrijk om waar mogelijk je steentje bij te dragen aan het behoud van de aarde en bewust je keuzes te maken. Als echte estheet blijf ik wel heel graag met papieren werken die misschien minder milieuvriendelijk zijn, maar waar kan, draag ik graag mijn steentje bij.

Interview door De Monsterkamer met Dana Dijkgraaf.