Wat is je favoriete papier en waarom?
Een aantal jaren geleden had ik hier een specifiek antwoord op gehad. Fetisjistisch haast, eng gewoon. Ongeacht de opdracht, zocht ik naar een excuus om exotische soorten van mijn bucket-list te gebruiken. Inmiddels ben ik geland, en gaat alles weer goed met me.

Voor onze klanten creëer of versterk ik graag de authenticiteit van het merk in het communicatieontwerp. De ontwerpprocessen die ik doorloop hebben vaak een aantal iteraties, wat ook geldt voor de keuze in papier — Waarmee versterk ik de communicatiebeleving? Dat is de vraag. Vaak blijk ik gekleurd te zoeken naar het antwoord, want ongestreken soorten hebben mijn voorkeur. Een natuurlijke uitstraling wint het voor mij tegenover een vaak goedkoop ogend MCtje. Klanten zijn soms bang dat de kleur niet overeind blijft — MC-appels worden dan met HVO-peren vergeleken, en er wordt tegenwoordig nog amper tijd besteed aan lithografie. “Zullen we dan maar een silk doen?” Aargh.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Wat ik goed vind om te laten zien, is dat het allemaal niet zo exotisch hoeft om bijzonder te zijn. Er kan veel behaald worden door een slim ontwerp, of door het van een andere kant te bekijken.

Een letterlijk voorbeeld — Enige tijd geleden maakte ik samen met Jeroen van Erp (Fabrique) voor The Inlaw Sisters het album artwork. Een kleine klus, met amper budget. Het standaard sulfaatkarton dat wordt gebruikt voor digipack-producties is het laatste waar je op zit te wachten als je de puurheid en poëzie van hun traditionele country visueel en voelbaar probeert te maken. Door het papier om te draaien, binnenstebuiten te keren, ontstaat er een ongestreken karakter aan de buitenzijde. Het kostte niets extra, maar de uitstraling was luxe.

Bekijk de case van The Inlaw Sisters: http://takenbystorm.nl/werk/inlaw-sisters-promotie/

In een wereld waar het verhaal koning is en de visuele kwaliteiten van een presentatie bijzaak, levert dat verschillen op in beleving. Dit boek voor de TU Delft bevat een enorme variatie aan afstudeerprojecten die sturen op een specifieke user experience. Door ongestreken papier te gebruiken werden de projecten (lees: rommelfoto’s) in uitstraling gelijkgetrokken, terwijl het verhaal zijn voetstuk kreeg op een MC. Een mooi contrast: IJsselprint en Hello Gloss, maar het hadden net zo goed standaard soorten kunnen zijn, als ze dat al niet waren.

We hebben goed geëxperimenteerd met de metallic kleur in het boek. De dekkende inkt wilden we transparant inzetten — Drukkerij Wilco wist niet wat ze overkwam na de uitdaging aan te gaan om ‘eens iets bijzonders’ te maken. Er is uiteindelijk transparantie gebruikt, maar het voelt als volvlak door de zuigende werking van de ongestreken soort. De witte tekst lijkt gedrukt in plaats van uitgespaard. Het lijkt bijna magie, al blijft het standaard HVO.

Bekijk het Boek From Floating Wheelchairs to Mobile Carparks:
http://takenbystorm.nl/redactioneel/tudelft-floating-wheelchairs-boek/

De functionele rol van papier is al grotendeels verdwenen in het vak. Dat is niet erg, mits je weet wanneer je het wél moet toepassen. En als je doelgroep graag de boel onderkliedert, wil tekenen, knippen, plakken en scheuren, dan is een ongestreken soort ideaal. Dat was het geval voor het ontwerp van dit doe-boekje voor het Kinderboekenmuseum in Den Haag. Elke pagina heeft een andere oefening voor kinderen die lekker bezig willen — Dat was moeilijk te rijmen met een illustrator die zijn kleurrijke werk liever niet zag wegzakken in het papier. Het doel heiligt de middelen, wanneer je ziet dat kleintjes zoveel lol beleven aan je werk.

Bekijk het doe-boekje van het KinderboekenMuseum:
http://takenbystorm.nl/redactioneel/kinderboekenmuseum-kleur-je-wereld/

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Echt, papiercollecties zijn een waste of time geworden. Veel blijkt niet leverbaar, of wisselt van naam. Het kost veel tijd om je papierbibliotheek actueel te houden. Veel soorten zijn me te kitsch, té uitgesproken — Bij het bladeren door ‘bijzondere’ collecties voel ik me net een Madelein Duijvestijn. Compacte en praktische sets, zoals die van Igepa, Arctic Paper en Papyrus, gebruik ik het meest.

Graag zoek ik in het ontwerpproces naar een oplossing die het niveau van gedrukte-informatie-op-papier ontstijgt. Het liefst maak ik gebruik van tactiliteit in producties. Een goede materiaalkeuze kan een symbiose vormen met je communicatie, wat drukwerk voor mij een bestaansrecht geeft.

Illustraties komen tot leven met letterpress in dit geboortekaartje van Pina, voor vrienden Piem en Sander.

Visueel spel op 50grs gloss in het omslag van Positive Design, de intreerede van Pieter Desmet (TU Delft).

Het rauwe karakter van Kraft in combinatie met witte inkt, in een publicatie over de meerwaarde van beton in het ontwerp van een nieuw regiokantoor (Woonstad Rotterdam).

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Lastig, want inmiddels ligt mijn focus op een goed verhaal vertellen. Veel lol heb ik beleefd aan zeefdruk, tijdens mijn tijd op de academie. Het zintuigenspel van Swip Stolk en werk van Harmen Liemburg inspireerden me mateloos. Ook Frank Dresmé weet zijn materiaal mooi te kiezen voor zijn prints.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Nee. Het is vraag en aanbod. Papier is stervende. Er komt een dag dat het kappen van bomen verboden wordt. Realiseer jezelf dat. Ik kijk uit naar de uitdagingen van morgen.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Ooit hing ik boos op na een telefoongesprek met een papierleverancier waarin mijn werd verteld dat ik geen papiercollectie kon ontvangen, omdat het verstrekken van monsters geld kost. Een soort kip en het ei harakiri. Ook de beschikbaarheid van papiersoorten is een frustratie die ik inmiddels heb losgelaten.

Mijn frustratie nu? Kijk, als vakman zijn mijn eisen gewoon te hoog. Ik ben een perfectionist, ik hou van mooi werk maken. Klanten zien daar niet altijd de waarde van in, en een eigen galerie ga ik niet openen. Wanneer het papier exclusiever wordt dan een standaard soort, wordt tegenwoordig de productie en daarmee ook het ontwerp vaak gezien als kunst. In mijn workflow staat dat vaak gelijk aan verspilling van tijd of geld. Gek genoeg en ogenschijnlijk tegenstrijdig, ben ik het daar mee eens. Als ik kijk naar de design-trend van de afgelopen jaren, is het de exclusiviteit en status die ontwerpers en producenten uitademen hetgeen wat me het meest irriteert. We werken in opdracht. We zijn ontwerpers, geen kunstenaars. Autistisch geneuzel noemen we dat op de studio.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Het is vooral onoverzichtelijk. In de post krijg ik flarden van collectieaanvullingen, in de studio liggen overal kleine stapeltjes die ik niet doorzoek wanneer er gekozen moet worden.

Maar ik zoek ook niet echt meer naar monsters of papierinformatie. Ik merk dat mijn geloofsovertuiging qua ontwerpen is veranderd. Ik voel me niet meer zo’n ‘Dutch Designer’. Ik wil het ook niet meer zijn. Met beide benen op de grond vraag ik voor kleine producties aan drukkers wel eens “Wat heb je nog?” Gewoon, last minute. Drukkers hebben vaak nog restanten van prachtige soorten over van een vorige productie. Dan is dat de keuze. Ook beter voor de wereld. Voor grotere identiteiten durf ik nog maar uit 10 soorten te kiezen, en zelfs dat blijkt niet toekomstbestendig, bleek laatst nog voor het Maritiem Museum.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Eigenlijk voel ik me schuldig tijdens het antwoorden van deze vraag. Regelmatig raad ik drukwerk af. De weg naar een mooie productie is veranderd. Het is niet meer vanzelfsprekend. Vraag jezelf af, wanneer voegt het gebruik van papier iets toe in je communicatie? Voor het CRISP Platform ontwikkelden we een magazine. CRISP is hét voorbeeld hoe wetenschappers, ontwerpbureaus en de industrie samen kunnen innoveren. Wat aanvankelijk een online blog had moeten worden, kreeg een tastbare weerslag van de theoretische inzichten uit de projecten. Zo inspireren we 300 projectleden, die dankzij de fysieke vorm van elkaars verhalen leren.

Bekijk het 5e issue van CRISP Magazine:
http://takenbystorm.nl/redactioneel/crisp-magazine-5/

CRISP heeft mede door het magazine de Nederlandse creatieve industrie tot topsector kunnen maken. Op een MC-papier nota bene. Een fijne toekomst. Maak er wat tofs van!

Interview door De Monsterkamer met Chris van Diemen (Taken By Storm)