De Monsterkamer

Bregt Balk over papier

Wat is je favoriete papier en waarom? 
Ik heb niet echt één favoriet, het hangt af van de toepassing.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Onlangs heb ik een kunstreisgids ontworpen: De museale snelweg af geschreven door Karel Schampers. De omslag is gedrukt op Rives Design Ongestreken papier met een minutieus ruitjespatroon dat een dynamisch effect aan afbeeldingen geeft.. Ik wilde het al heel graag een keer toepassen. Er was niet veel budget voor deze uitgave, maar de uitgever ging overstag na het ontvangen van een papiermonster. Het Rives Design is door het prettige oppervlak een goede drager voor het op doek geschilderde kunstwerk dat op de voorzijde staat. En als gids ligt het boekje lekker in de hand.

demusealesnelwegaf

‘De museale snelweg af’ door Karel Schampers, Waanders uitgevers, papier: Rives Design (omslag), Soporset Premium offset (binnenwerk), lithografie en druk: Wilco Artbooks, bindwerk: Hexspoor

dmsa-19-687x500

De museale snelweg af

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier? 
Wat betreft de papierkeuze kijk ik naar de inhoud/het beeldmateriaal: op welke tint en oppervlakte komt de inhoud het beste tot zijn recht? Voor een boek over botanische tekeningen op perkament nam ik Splendorgel van Fedrigoni. Perkament is vrij wit en ietwat glad. De tint en oppervlakte van het Splendorgel waren perfect voor een kleurige weergave van de tekeningen.

omslag-redoute-uitvouw-687x500

‘Pierre-Joseph Redouté. Botanisch tekenaar voor het Franse hof’ Teylers Museum/nai010 uitgevers, papier: Splendorgel, lithografie en druk: NPN drukkers

redoute-03-687x500

Pierre-Joseph Redouté. Botanisch tekenaar voor het Franse hof

Voor een tekeningencatalogus voor het Rijksmuseum maakten we een persproef, omdat de opdrachtgever wat huiverig was voor drukwerk op ongestreken papier. De persproef werd gedraaid op Lessebo Design SmoothLessebo Design Smooth 1.2 leent zich uitstekend voor de weergave van foto’s en heldere kleuren. Het papier is leverbaar in 4 natuurlijke tinten : Bright, White, Natural en Ivory. De tinten White, Natural en Ivory bevatten geen optische witmakers (OBA). Uitstekende opaciteit – geschikt voor tweezijdige bedrukking. en op Sirio white white. Ik had verwacht dat de tekeningen op het Lessebo iets beter zouden overkomen omdat het iets gladder aanvoelde dan het Sirio. Dat de inkt als het ware beter op op papier zou blijven liggen. Er was geen verschil. Uiteindelijk koos ik vanwege de tint voor het Lessebo. Het Lessebo was iets minder wit/hard dan het Sirio, wat ik geschikter vond voor de uiteenlopende tekeningen van de verschillende kunstenaars.

homeandabroad-omslag

‘Home and Abroad. Dutch and Flemish Landscape Drawings from the John and Marine van Vlissingen Art Foundation’, papier: Lessebo Design Smooth Bright, lithografie en druk: Die Keure

homeandabroad

‘Home and Abroad. Dutch and Flemish Landscape Drawings from the John and Marine van Vlissingen Art Foundation’

Eigenlijk zou ik meer tijd willen besteden aan het uitzoeken van papier en mezelf niet te veel laten beperken in mijn keuze vanwege het budget. Het lijkt alsof we in een onhoudbare uitverkoop zijn beland. Tentoonstellingscatalogi worden voor een ‘meeneemprijsje’ met een heel laag budget geproduceerd en dat gaat meestal ten koste van de druk en de papierkeuze. Aan de inhoudelijke relevantie van de publicatie wordt zelden getwijfeld.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt? 
Het is niet alleen het papier, maar druk, papier en afwerking vallen samen. Onlangs kocht ik Imperial Courts van Dana Lixenberg uitgegeven door Roma Publications. De foto’s van Dana Lixenberg zijn indrukwekkend en de indeling van het boek, het beeldritme, de omslag met de zeefdruk maken het een prachtig geheel.
Of Rembrandt and his Circle. Drawings in the Frits Lugt Collection ontworpen door Wigger Bierma: de tekeningen, de typografie, goed gedrukt op het juiste papier en de fijne afwerking van de cassette met 2 boeken daarin.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Het aanbod in kwalitatieve gestreken soorten is minder geworden. Dat is jammer. Soms komen beelden beter tot hun recht op gestreken papier. Het aanbod van papiergroothandels lijkt trendgevoelig. En soms helemaal niet: het aanbod van sommige groothandels zijn helemaal niet afgestemd op de (mijn?) werkelijke behoefte.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
De beschikbaarheid.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Op zich is het redelijk makkelijk om aan informatie, monsters of collecties te komen, dankzij bijvoorbeeld De Monsterkamer. De beschikbaarheid in de juiste oplage, formaat en looprichting van het papier is erg onduidelijk. Het uitzoekwerk hiervan kost veel tijd en dat is frustrerend.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Papier en drukwerk blijft, ik ben benieuwd hoe materiaal en techniek zich gaan ontwikkelen.

Interview door De Monsterkamer met Bregt Balk