In zes pop-up spreads neemt Moon Brouwer je in het pop-up boek BOVEN KAMERS letterlijk mee door onze hersenen. Op ware grootte ontvouwen uit dit boek de menselijke hersenen met bijbehorende hersenfuncties.

BOVEN KAMERS (voorwoord)

De hersenen zijn ons besturing- en controlecentrum. Dankzij de hersenen hebben we een geheugen, kunnen we denken, nemen we de wereld om ons heen waar, hebben we emoties en kunnen we ingewikkelde handelingen verrichten, zoals lezen, schrijven, zingen en sporten. Tegelijkertijd worden alle processen in ons lichaam door de hersenen gecoördineerd, zoals de hartslag, ademhaling, stofwisseling, lichaamstemperatuur en ons dag- en nachtritme. Door middel van interne en externe prikkels krijgen de hersenen informatie binnen. Deze informatie wordt opgepikt, verwerkt en krijgt feedback, in de vorm van bijvoorbeeld het aansturen van lichaamsbeweging, knipperen met je ogen of controleren van een orgaan. Dit wordt gedaan door verschillende gebieden van de hersenen, die opzichzelfstaand of in een netwerk met andere gebieden opereren.

Indeling van de menselijke hersenen, zoals behandeld in het boek.

Terwijl je door dit boek bladert krijg je een 3D inkijkje in deze verschillende hersengebieden en bijbehorende functies van het menselijk brein. Eerst duik je diep de hersenen in naar de oudste, diepst gelegen gebieden waar zich de meeste basale functies bevinden, zoals het aansturen van de ademhaling, de biologische klok en de bloedsomloop. Daarna bekijk je van boven de linker en de rechter hersenhelft. Beide helften hebben hun eigen specialismen. De linkerhersenhelft neemt bijvoorbeeld alle rationele handelingen voor zijn rekening, terwijl de rechterkant zich richt op het bijbehorende emotionele stuk. Tenslotte wordt de buitenste laag van de hersenen, de cortex, getoond. In deze buitenste laag bevinden zich de complexere hersenfuncties die vooral de mens eigen zijn, zoals taalgebruik, logisch denken, plannen en emoties.

Cerebrum, hier duik je diep de hersenen in naar de oudste, diepst gelegen gebieden.

Het boek is tot stand gekomen tijdens mijn afstudeerjaar aan de AKV|st. Joost in 2011, naar aanleiding van een expositie over de menselijke hersenen. “Nadat ik deze expositie had gezien, was het me nog steeds niet duidelijk hoe onze hersenen in elkaar zitten. Dus wilde ik dit in een veel duidelijker, concreter beeld visualiseren. Ook dacht ik dat de pop-up techniek hier wellicht geschikt voor zou zijn. Deze techniek geeft de mogelijkheid om 3D-afbeeldingen te maken. In combinatie met de legenda kan de toeschouwer een veel directer beeld maken van de gegeven informatie over de hersenen.”

Hemisferen, bekijk de specialismen van beide hersenhelften.

“Een grote uitdaging binnen dit project lag hem in het toegankelijk maken van de ingewikkelde biologische informatie voor het grote publiek. Onze hersenen zijn het meest ingewikkelde menselijke orgaan. Er wordt zelfs gezegd dat de menselijk hersenen de meest complexe structuur in het universum is. In BOVEN KAMERS wordt de informatie inzichtelijk gemaakt op een manier die totaal verschillend is ten opzichte van de gangbare, traditionele manieren. Het boek is met name bedoeld om mensen zonder kennis van hersenwetenschappen iets te vertellen over de menselijke hersenfuncties en de locaties van deze hersenfuncties. Belangrijk is dat deze informatie zo natuurgetrouw mogelijk wordt gevisualiseerd en gebaseerd is op wetenschappelijke feiten. Hiervoor heb ik samengewerkt met twee hersenwetenschappers; Gerard J. Boer, NIN en Harry B.M. Uijlings, VUMC.”

Cortex, de buitenste laag van de hersenen met de complexere hersenfuncties.

“Om uiting te geven aan de complexiteit en het karakter van het onderwerp en de informatie zijn de pop-ups erg gedetailleerd. Dit vergt erg precies en verfijnt snijwerk. Daarom is het snijwerk met een laser uitgevoerd. Hiervoor werkte ik samen met papierkunstenares Ingrid Siliakus. Het gehele boek, van omslag tot iedere afzonderlijke onderdeel van de pop-ups, is gemaakt van een dikker tekenpapier. De laser snijdt met een bepaalde snelheid dat het papier geen tijd heeft om vlam te vatten.”

“Inmiddels werk ik aan een exclusieve, gelimiteerde oplage van slechts 50 stuks. Zowel het in elkaar zetten van de pop-ups, als het vervaardigen van de pagina’s en de afwerking van het boek is een handmatig proces van fragiel en precies werk, wat niet machinaal kan worden gedaan. Elk exemplaar is handgemaakt, genummerd en gesigneerd.”

Het boek Boven Kamers is te bestellen via de website www.MoonBrouwer.nl.