Reparco (oud papier sortering) is onderdeel van Smurfit Kappa Recycling Benelux (papier & kartonproducent)

Ter voorbereiding van de Expert Meeting over Papier & Milieu gaan we op excursie om met eigen ogen te zien hoe papier recycling in zijn werk gaat. Na een half uur fietsen door het bos staan we voor het hek van Smurfit Kappa aan de Nederrijn. We lopen met een medewerker mee en raken totaal verdwaald op het terrein met enorme hallen, buizen en rond­fietsende medewerkers. Uiteindelijk vinden we Alexander Hermans, sourcing manager, in het kantoor van Reparco. Hij legt uit wat er hier bij Smurfit Kappa Recycling gebeurt aan de hand van een luchtfoto van het terrein.

Van oud papier naar twee gerecyclede soorten
De oud papier sortering door Reparco is de eerste stap in de productie van twee gerecyclede soorten. De eerste is een wit papier dat wordt gebruikt voor reclamefolders en tv-gidsen. De tweede is een verpakkingspapier, fluting (gegolfd karton) en test­liner (gladde dekbanen), waarvan golfkarton wordt gemaakt.

Huishoudelijk oud papier van (voornamelijk) Nederlandse gemeenten, maar ook snijafval van drukkerijen en over­gebleven reclame­folders worden ingekocht als grondstof voor de papier­productie. Voordat we gaan kijken bij de sortering van het huishoudelijk oud papier krijgen we veiligheidsschoenen en oranje hesjes aan. Veiligheid is belangrijk binnen het bedrijf, vertelt Alexander. Op het terrein hebben ze een eigen permanente brandweerdienst. Door de stofontwikkeling bij de sortering is er een verhoogd brandrisico. Daarnaast kunnen batterijen, die als ongewenste gast bij inzameling meekomen brand veroorzaken in de sorteerlijn.

De sorteerlijn
In de hal waar de oudpapier sortering plaatsvindt worden we ontvangen door Mark ten Have, assistent line manager. Vanuit de controlekamer kijken we de hal in en zien we vrachtwagens binnenrijden en shovels die het oud­papier op een enorme berg schuiven. Ondertussen legt Mark de eerste stap van de sortering uit: het oud papier wordt op de band gestort waarbij het materiaal zo gelijkmatig en zo vlak mogelijk over de band verspreid moet worden voor een optimale sortering verderop. Met oordoppen en een stofmasker op en begeleid door drie medewerkers verlaten we het controlekamertje. We nemen de trappen omhoog in de stellage van de sorteermachine en kijken op de tweede stap: draaiende cilinders sorteren het materiaal op grootte. De grotere stukken zoals karton en dozen kunnen niet door de cilinders en razen verder op de band. Steeds gaat het erom, simpel gezegd, om (bruin) karton van papier te scheiden. Bij de volgende stap gebeurt dat door middel van weerstand. Alleen karton blijft aan de neergaande prikker hangen en wordt door een veer aan de prikker een andere schacht in gelanceerd. Bij de volgende stap wordt met een lichtsensor bruin karton gedetecteerd en met perslucht naar boven geblazen. Bij elke stap zitten zogenaamde ‘rejects’: voorwerpen die niet in het oud papier thuishoren: etensresten, plastic, vuilniszakken, batterijen, koekenpannen, luiers etc. Daarnaast zijn er nog andere uitdagingen: nat karton heeft een andere weerstand dan droog karton. Toiletrollen horen bij het karton, maar zijn relatief klein en van grijs karton gemaakt: op kleur moeilijk te scheiden.

Handwerk
De laatste stap in de sortering is het meest indrukwekkend: aan de lopende band worden handmatig – in een duizelingwekkend tempo – bruin karton en rejects uit de stroom oudpapier gescheiden. Mark vertelt dat de meeste uitzendkrachten uit Oost Europa komen. We werpen nog een laatste blik in de bak met batterijopladers, schoenen en andere vreemde voorwerpen voordat we de stellage van de sorteermachine afdalen en teruglopen door een bruingrijze paplaag van stof.
Hier eindigt de rondleiding en dit is nog maar het begin. Om uiteindelijk weer papier te kunnen maken van het gesorteerde oud papier wordt het nat gemaakt, gezeefd, gewassen en ontinkt. Hoe halen ze plakband van karton? Wat gebeurt er als ik een gebonden boek in de oudpapierbak gooi? Gaat het in de kartonstroom of in de papierstroom? Lost de lijm op, wordt het garen eruit gezeefd?