Ik ben Caroline de Lint: ik heb geen eco keurmerk, noem mijzelf geen duurzaam ontwerper maar probeer gewetensvol mijn beroep als grafisch ontwerper uit te oefenen. Voor mij is dat een diepgeworteld mechanisme waarvan ik me steeds meer bewust ben geworden sinds ik les ben gaan geven. Ik ontdekte dat duurzaamheid en zuinigheid voor studenten nog een totaal onontgonnen gebied is, ondanks dat duurzaamheid een modieus begrip is geworden.

Als docent op de KABK in Den Haag vertel ik de studenten over papier. Ik vertel de studenten hoe papier gemaakt wordt, ik vertel de studenten over looprichting en papierformaat. Ik vertel ze hoe belangrijk het is om het juiste papier voor de juiste opdracht te kiezen, hoe verschillende papiersoorten reageren op het drukproces. Laat ze voorbeelden zien van fullcolour drukwerk op gestreken en ongestreken papier.

Als ik daarna uitleg hoe een boek geproduceerd wordt, dat je verschillende formaten drukpersen hebt, hoe katernen worden gevouwen van een drukvel, dan is de enige logische conclusie dat je je papierkeuze en je boekformaat op elkaar afstemt. Dat je zo te werk gaat dat er zo min mogelijk papier wordt weggesneden.

Gladiolenpapier (detail)

Voor mijn eindexamen maakte ik zelf papier. Van aardappelplanten, gladiolenbladeren en bananenschillen. Prachtige vezelige papieren kwamen eruit, het bananenpapier diep donkerbruin met een fijn stipje, het aardappelpapier het bruikbaarst, zacht beige met een ruwe structuur. Ik drukte er mijn fotogrammen van planten op af, in cyanotypie. De structuur van het papier gecombineerd met het diepe blauw van de chemicaliën (die ik bij mijn oude scheikundeleraar op de kop had weten te tikken) gaven een sprookjesachtig beeld. Door zelf papier te maken weet ik hoeveel materiaal er nodig is voor één vel. Dit bewustzijn wil ik de studenten ook meegeven.

De aaibaarheid van het papier is enorm belangrijk voor mij. Cranes Crest, geheel gemaakt van katoenvezels voelt als een perzik, Conqueror CX22 als een babywangetje. Mevrouw of mijnheer Cranes, als u dit leest, ik zou dolgraag eens een boek op uw papier laten drukken, in waterloze offset, maar mijn opdrachtgevers hebben het geld er nooit voor.

Mijn passie voor boeken, planten en typografie en voorliefde voor materiaal en tactiliteit zorgen ervoor dat de zoektocht naar het juiste papier lang kan zijn. Want naast de hierboven beschreven voorwaarden moet het papier natuurlijk wel precies de juiste uitstraling hebben die ik beoog in mijn ontwerp.

Landscapology. Uitgeverij Architectura & Natura

Voor het boek Landscapology zocht ik bijvoorbeeld een door en door gekleurd papier in zes ‘jaren vijftig’ tinten met een zeer aaibare structuur. Dit papier zou als tussenbladen dienen om de 6 verschillende hoofdstukken aan te duiden. Dus niet alleen een zoektocht naar het juiste papier, ook een puzzel om de katernen voordelig uit te laten komen. Als ik dan na dagen (weken…) zoeken eindelijk de ultieme kleurenreeks gevonden heb, de dummy van de binder terugkomt, de papierdikte de juiste blijkt te zijn, de pagina-aantallen kloppen, grijpt alles opeens in elkaar en is het hele ontwerp één logische opeenvolging van keuzes.

Boek: Henk Gerritsen: Buiten is het groen. Uitgeverij Architectura & Natura

Vanuit mijn interesse en zoektocht naar de oorsprong van papier, kwam ik uiteindelijk op het idee om naast mijn ontwerppraktijk het tuinontwerpbedrijf ‘GardenGirls’ op te zetten. Samen met een beeldend kunstenaar ontwerp ik eenvoudig te onderhouden tuinen met inheemse planten, die makkelijk groeien. Tuinen zonder beton- of enge steenconstructies, maar mèt bijen, vlinders en dus heel veel planten. Het door mij ontworpen boek over tuinontwerper Henk Gerritsen is dus van alle kanten echt een Caroline de Lint boek te noemen. Subtiele typografie in de inheemse letter Trinité2, ongestreken papier waarop de kleurenafbeelding van bijvoorbeeld een Gronings slootje de diepte van een gouden eeuw schilderij krijgt. Voor de liefhebber ook nog enkele zorgvuldig gekozen foto’s op glanzend MC. Een tuinboek met aandacht voor de natuur zonder er als een geitenwollensok uit te zien.

Door Caroline de Lint