Wat is je favoriete papier en waarom?
Mijn favoriete papier is de soort die op dat moment het beste aansluit bij het concept. Over het algemeen heb ik een voorliefde voor ongestreken, houtvrij offset en de meer duurzame papiersoorten.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
In opdracht van het ROC van Amsterdam ontwierp ik een boekje op zakformaat met een spiegelkarton als omslag. Dit boekje was voor leerlingen waarin competenties en gedragsregels in stonden beschreven. Leerlingen konden zich daardoor letterlijk ‘spiegelen’ aan de inhoud. De omslag werd overigens ook – heel functioneel – als make-up spiegeltje gebruikt.

Voor de Contentbijbel van Cor Hospes zocht ik naar soorten die refereren aan een bijbel. Voor het binnenwerk koos ik Focusbook 70 grs en Biotop voor de schutvellen. De matte omslag van imitatie leer (Balathane Salsa, BN Covermaterials) met goudfoliedruk paste hier heel goed bij.

De huisstijl van Korenmolen de Nachtegaal is gedrukt op Olin Recycled Cream om het authentieke karakter en het natuurgevoel van deze monumentale molen te benadrukken.

Het binnenwerk van het fotoboek Gekleurde identiteit bestaat uit Arctic The Volume White, een gestreken papiersoort met een matte uitstraling, wat past bij de ingetogen portretten. De doortekening van de foto’s bleef prima overeind. Hierin speelde niet alleen papier, maar ook de lithografie een belangrijke rol.

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Papier is het tastbare onderdeel van een ontwerp en dus niet onbelangrijk. Bij een boekontwerp leg je al gauw drie soorten naast elkaar en laat ik dummy’s maken. Hiervoor moet je al in het begin van het traject tijd voor vrij maken. Voor huisstijltrajecten gebruikte ik in het verleden onder meer Emotion, Splendorgel en Absolut Mat; witte soorten met een zachte ‘touch’.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Het eerste wat mij te binnen schiet is een klein fotoboekje van Erik Kessels uit de serie In almost every picture. Deze editie gaat over een Amerikaans koppel, waarbij de man steeds zijn vrouw met kleren en al fotografeert in waterrijke omgevingen, zoals in een fontein, in zee of onder de douche. Het boekje is gedrukt op een synthetische papiersoort, Yupo (Papyrus), die bestand is tegen water. Een goed voorbeeld waarbij het papier is geïntegreerd in het concept.

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Collecties rouleren snel. Dus voor je het weet zit je met oude samples in huis. Sommige onderdelen verdwijnen op den duur, bijv. een bepaald formaat envelop. Dat is jammer, want een envelop is vaak het eerste huisstijlonderdeel waar je mee in aanraking komt.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Wanneer iets niet op voorraad is of niet meer leverbaar. En de lange levertijd van papier op aanmaak. Maar het is veel frustrerender wanneer een drukker of binder het product slecht afwerkt.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Op zich is het eenvoudig om aan informatie en samples te komen. De websites van de papierleveranciers zijn echter niet altijd even overzichtelijk en actueel. Waar je voorheen zelf papiercollecties en monsters ging aanvragen, ga je nu naar De Monsterkamer voor onafhankelijk advies en inspiratie. Ook de betere drukkerijen geven nog steeds goed advies. Zij kunnen het beste inschatten wat het effect is van inkt op een bepaalde papiersoort. Het is ook een kwestie van gewoon uitproberen en naast de pers staan.

Hoe zie je de toekomst van papier?
Papier is maar een medium en zal voorlopig wel blijven bestaan. Speciale uitgaves zullen toenemen. Weliswaar in lagere oplages, maar door digitale media is papier juist ‘geloofwaardiger’ geworden. Content op papier is waardevast. N.B. Er verschenen nog nooit zoveel fotoboeken als in 2014. (zie: voordekunst)

De papier industrie zou meer moeten uitgaan van z’n eigen kracht en zich niet in het verdomhoekje moeten laten drukken. In mijn ogen hoeft papier niet te concurreren met digitale dragers. Papier en digitaal zijn eerder complementair aan elkaar.

Het gaat er uiteindelijk om dat je als ontwerper middelenvrij blijft denken en het juiste medium kiest om je concept te versterken of je verhaal over te brengen.

Interview door De Monsterkamer met Arjen IJff – identity & art direction BNO