Wat is je favoriete papier en waarom?
Er zijn zoveel mooie en verschillende papiersoorten, zoals gekleurd papier en soorten met een bepaalde structuur dat ik liever de vraag omdraai en mijn minst favoriete papiersoort omschrijf. Dat is eigenlijk een normale mc (machinecoated). Daar zit weinig karakter in. Het heeft geen structuur en als ik dan toch voor een glad oppervlak ga overdrijf ik dat meestal door bijvoorbeeld een extra glossy papier te kiezen. Ik zoek altijd een papier dat het ontwerp extra ondersteunt.

Kun je een voorbeeld geven van een ontwerp dat je hebt gemaakt, waarbij papier een bijzondere of juist heel functionele rol speelt?
Voor het dubbele omslag voor het boek Tijdloos Papier (een boek over internationale papierkunst in 2002) heb ik als buitenkant Venicelux 215 g gebruikt. Het boek is voorzien van uitgestanste letters en een pop-up. Als tweede omslag heb ik Colorado Turks rood 170 g gebruikt. Door de gestanste letters zie je het rode papier. Als je dit boek in het daglicht legt gaat het houthoudende rode papier verkleuren en zie je de titel verschijnen. Tijdloos papier, dus niet!

Boek Tijdloos met stans van letters

Een ander project is een katern voor het Wereldboek (samengesteld in 2009 door 28 ontwerpers en illustratoren). Daarvoor koos ik het papier Munken Lynx 80 g van Arctic Paper. Het moest licht van gewicht zijn omdat ik wist dat ik het boekje wilde gaan scheuren. De inhoud gaat over de eigenschappen van papier en het scheuren geeft een extra dimensie. Er zijn per boekje 4 verschillende scheurbewegingen gemaakt en dat maal oplage 500 is 2000 scheurbewegingen. Ik kan je vertellen dat de hele studio er wel een flinke tijd mee bezig is geweest.

Waarom papier, katern voor Wereldboek 2009, handgescheurd

Hoe belangrijk is de papierkeuze in de ontwerpen die je maakt? Besteed je veel tijd aan het uitzoeken van papier?
Heel belangrijk, ik besteed veel aandacht en tijd aan het uitzoeken van de juiste soort. Ik vraag ook altijd verschillende gramgewichten bij de leverancier aan. Ook laat ik aan de opdrachtgever indien mogelijk een gedrukt voorbeeld zien. En ik overleg veel met de drukker over de juiste instellingen voor  het maken van de pdf. Het maakt nogal uit voor bijvoorbeeld kunstfotografie wat voor papier je neemt, daaraan hangt een juiste lithografie instelling mee samen. Dat wordt nogal eens onderschat.

Kun je een ontwerp van een andere ontwerper aanwijzen waarvan de papierkeuze je aanspreekt?
Ik vind het magazine WOW (Works that Work) dat Peter Bil’ak maakt altijd een lust voor het oog én voor het gevoel. Hij maakt gebruik van verschillende papiersoorten in één product, wat ik een aangenaam ritme vind.

Works that Work no. 1

Zijn er dingen die je mist in het huidige aanbod van papier?
Op dit moment is het algemene aanbod van papier enorm gekelderd ten opzichte van 7 jaar geleden, door de crisis en de digitalisering van het vak. Je ziet nu wel een stabilisering en klanten kiezen nu juist weer voor iets tastbaars. Maar als ontwerper heb je minder keuze uit bijzondere soorten.
En die mis ik, dus wij moeten nog beter zoeken bij het al bestaande aanbod, waar veel veel tijd in gaat zitten, omdat veel soorten niet meer bestaan en je steeds alternatieven moet zoeken.

Wat is je grootste frustratie op het gebied van papier?
Ik zou willen dat er meer onderwijs wordt gegeven over papier. De stagiaires van de kunstacademies of het grafisch lyceum die wij op de studio krijgen weten over het algemeen weinig over papier. Ik heb in de afgelopen jaren als gastdocent over papier lesgegeven en merkte dat het voor de studenten een openbaring was om zoveel soorten te zien en te gebruiken. Ze gingen verzamelen, vergelijken, wegen, kleuren beoordelen en er prachtige collecties of ontwerpen mee maken.

Workshop KABK Den Haag met de vraag aan studenten: maak je eigen papiercollectie.

Semester lesgeven op St Joost Breda, eindprodukten van de studenten, hun eigen papiercollectie.

Is het voor ontwerpers makkelijk of juist moeilijk om aan informatie over papier, papiermonsters en/of collecties te komen?
Als je erachter komt wie de buitendienst adviseurs zijn van de papierleveranciers of drukkers overtuig ze dan een afspraak met je te maken. In dat gesprek kun je uitleggen hoeveel belang je hecht aan een goede papiercollectie en kun je aantonen dat je een opdracht hebt waarbij de papierkeus belangrijk is. Ik ben er vanzelf ingerold en wordt zelf benaderd door leveranciers. Dat komt omdat ik met de papieradviseurs een goede band heb opgebouwd en zij weten wat mijn interesses zijn. Ik geef ze ook altijd drukexemplaren mee, als iets goed uit de verf is gekomen en waarin hun papier de hoofdrol speelt. Gelukkig hebben wij in de loop der jaren een goede collectie kunnen opbouwen. Maar je kunt ook naar drukkers gaan die de collecties in huis hebben of naar De Monsterkamer natuurlijk!

Hoe zie je de toekomst van papier?
Zonnig, er is weer toekomst, wat ik al eerder noemde over de stabilisering van de markt. Ook kun je daar als ontwerper een rol in spelen door al in een tijdig stadium bij een opdracht betrokken te worden. Dus de band met de opdrachtgever versterken! Dan bedenk je samen hoe uiting te geven aan een vraag. En dat kan dus naast de digitale uitingen weer met producten van papier!

Interview door De Monsterkamer met Loes Schepens
Lees ook het verslag van de Inloop + speciale gast met Loes Schepens op 10 mei 2015.

Het activiteitenprogramma van De Monsterkamer in 2016 wordt ondersteund door Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.